Bursa’daki Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğrencileri, işitme engelli bireylerle iletişim kurabilen ve onların eğitim ile sosyal yaşamını kolaylaştırabilecek bir insansı robot geliştirdi.
Lisenin Elektrik-Elektronik Bölümü Öğretmeni Recep Semih Aydın, işitme engelli öğrencilerin eğitim aldığı bir okulu ziyaret etti. Aydın, işaret diliyle iletişim kurarak öğretmenlerle ve öğrencilerle bir süre vakit geçirdi. Bu deneyim, öğrencilerin hayatını kolaylaştırmak adına bir çalışma yapma kararını vermesine neden oldu.
Bu süreçte Aydın, durumunu bölümdeki öğrencilerle paylaştı ve işitme engellilerin eğitimine ve sosyal hayatına yardımcı olabilmek amacıyla işaret dili bilen bir robot geliştirmek için çalışmalara başladılar.
Fikir aşaması bir yıldan fazla süren robot, elektrik-elektronik bölümü öğrencileri ile birlikte geliştirilmeye başlandı. Tasarım için makine, yazılım için bilişim, kartlar için de otomasyon bölümü öğrencilerinin desteğiyle robot tamamlandı.
İki yıllık bir çalışmanın ardından robot, yerli imkanlarla geliştirilen kart ve özel yazılımlarla Türkçe ve İngilizce olarak iki dilde işaret dili alfabesini entegre etti.
Robot, el, kafa ve gözlerine yerleştirilen motorlar sayesinde kodlamayla hareket edebiliyor ve sayısız işaret dili terimi ile işitme engellilerle iletişim kurabiliyor.
“Türk işaret dilini ve yabancı dilleri görsel etkileşimli bir şekilde öğretecektir”
Okulun müdürü Güray Köken, Anadolu Ajansı muhabirine yaptığı açıklamada, 6 alanda 700 öğrenciye eğitim verdiklerini ifade etti. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli vizyonu doğrultusunda teknoloji odaklı çalışmalar yürüttüklerini belirten Köken, geliştirdikleri robotun bu çalışmaların bir parçası olduğunu belirtti.
Köken, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin temel hedeflerinden birinin, üreten, yenilikçi ve donanımlı gençler yetiştirmek olduğunu vurgulayarak, “Bu hedefe uygun olarak geliştirdiğimiz insansı robot ve özel tasarımlı el ile işitme engelli öğrencilerimizin hem dil öğrenimini kolaylaştırıyor hem de onları geleceğin mesleklerine hazırlıyoruz. Bu robot, işitme engelli evlatlarımıza Türk işaret dilini ve yabancı dilleri görsel etkileşimli bir şekilde öğretecektir. İşitme engelli öğrencilerimiz bu robotu kendileri de programlayarak, kodlama becerilerini geliştirebilecekleri gibi problem çözme ve algoritmik düşünme yeteneklerini de artıracaklardır. Amacımız, işitme engelli gençlerimizi dijital dünyada söz sahibi, üreten ve kendi ayakları üzerinde durabilen bireyler olarak yetiştirmektir.” diye konuştu.
Elektrik-Elektronik Bölümü Öğretmeni Recep Semih Aydın da robotun özellikle 9-14 yaş aralığındaki işitme engelli bireylerin dikkatini çektiğini kaydetti. Robotun entegre edilen yazılımlarla farklı dillerde işaret dili alfabesindeki hareketleri yapabileceğini belirten Aydın, “Bunun bir sınırı yok. Literatür taramalarında dünya genelinde böyle bir robot olmadığını, bu amaçla kullanılan bir robot bulunmadığını tespit ettik. Bunu tespit ettikten sonra alfabeleri inceledik. Gördük ki her ülkenin diline ait bir işaret dili alfabesi var. O alfabeye göre de kodlar yazıldığı müddetçe her dile uyarlanabilen, esnek ve doğru sonuçlar veren bir robot olduğunu gördük.” ifadelerini kullandı.
Robotun engellilere rehber olabileceğine dikkat çeken Aydın, “Şu anki programda Türkçe ve İngilizce var ancak 52 dile uyarlanabilir. Alfabesi elimizde olduğu müddetçe 52 dilde uyarlayabiliyoruz. En önemli kısmı işaret dilini öğrenmek isteyen işitme engellilere alfabeyi hızlı bir şekilde öğretebiliyor. Bu alfabeyi öğretirken eğlenceli olarak öğrenmeyi daha da kolaylaştırıyor. İşitme engelli gençleri teknolojiyle tanıştırarak onları kodlama ve bilgisayara biraz özendiriyoruz. Çocuklar da bu özendikleri teknolojiyi yine kullanabiliyor. Kodlamayı da kendileri yapabiliyorlar. Amacımız onu da işaret dilini öğrenen gençlerimizin kodlaması. Böylece bu set hem kodlama seti gibi hem de işaret dilini öğreten bir set gibi.” şeklinde konuştu.
Aydın, AR-GE çalışmalarının devam ettiğini, yapay zekayı da robota entegre ederek daha da geliştirmek için öğrencilerin çalışmalarını sürdürdüklerini bildirdi.
“Teknolojik tüm imkanları kullanmaya çalıştık”
Otomasyon Bölümü son sınıf öğrencisi Salih Tolga Şen, ekip halinde böyle bir proje ortaya koyduklarını anlattı. Öğrenci olarak bu projenin teknik kısmıyla ilgilendiklerini belirten Şen, “Otomasyon öğrencisi olarak arkadaşlarımızla birleştirdik, ne yapabiliriz diye düşündük. Sağ elde ve sol elde altışar servo motor, kafada ise 9 servo motor bulunuyor. Ben çizimiyle ilgilendim. Daha sonra üç boyutlu yazıcıyla bastık. Teknolojik tüm imkanları kullanmaya çalıştık. Burada gördüğümüz derslerde öğrendiğimiz programları kullandık. Biz bunu, öğrenimi kolaylaştırmak adına daha eğlenceli bir hale getirdik. İnsanlar eğlendiği zaman öğrenmesi daha kolaylaşıyor. Bunu arkadaşlarımla birlikte yaptığımız için çok mutluyum. Türk milletinin yararına dokunduğuna inandığım için mutluyum.” dedi.
