Teklif, iklim değişikliği ile savaşımın temel bileşenleri arasında yer alan sera gazı emisyonlarının azaltılması ve bu süreçteki uyum faaliyetlerini, bunların planlama ve uygulama araçlarını, gelirleri ile izin ve denetim mekanizmalarını içeren hukuki ve kurumsal çerçeveyi kapsamaktadır.
39 TERİM TANIMLANIYOR
Öneri içinde, iklim hukuku alanında önemli terimler tanımlanmaktadır. Bu terimler arasında “İklim Adaleti”, “İklim Finansmanı”, “Net Sıfır Emisyon”, “Adil Geçiş”, “Birincil Piyasa”, “Karbon Kredisi”, “Denkleştirme”, “Emisyon Ticaret Sistemi (ETS)”, “Gömülü Sera Gazı Emisyonları” ve “Gönüllü Karbon Piyasaları” gibi toplam 39 terim yer almaktadır.
Kamu kurumları ve diğer gerçek ya da tüzel kişiler, kamu yararını gözeterek alınacak tedbirlere ve düzenlemelere zamanında uymak ve bunları uygulamakla yükümlü olacaktır.
Sera gazı emisyonlarının azaltılması ve iklim değişikliğine uyum ile ilgili ilerlemeler, yıllık olarak İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından izlenecektir.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAŞKANLIĞI YETKİLENDİRİLECEK
İklim Değişikliği Başkanlığı, gerekli tedbirleri alabilmek adına kurumlar arası koordinasyonu sağlamak, faaliyet ve standartları belirlemek, gelişmeleri izlemek ve karbon fiyatlandırmasına yönelik piyasa odaklı mekanizmaları düzenlemekle yetkilendirilecektir.
Kamu kurumları ile gerçek ve tüzel kişiler, kendi yetki ve sorumlulukları çerçevesinde planlar ve projeler geliştirecek, uygulayacak ve işbirliği yapacaktır.
İklim Değişikliği Başkanlığı, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hükümlerine bağlı kalmak kaydıyla, düzenlemenin uygulanması için gerekli gördüğü bilgi, belge ve verileri, kamu kurumları ve gerçek ya da tüzel kişilerden talep edebilecektir. Bu taleplere hızlı yanıt vermek yükümlülüğü bulunanlar, istenilen belgeleri belirtilen sürede ücretsiz olarak Başkanlıkla paylaşacaklardır.
Başkanlık kendine ait işler için ihtiyaç duyduğu verileri öncelikle Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu’ndan alacak ve topladığı verileri kamu kurumları ile paylaşılmak üzere bu platforma aktaracaktır.
Ulusal Coğrafi Bilgi Platformunda bulunmayan verilerin temin edilmesi amacıyla İklim Değişikliği Başkanlığı, ilgili kamu kurumlarıyla protokoller imzalayabilecektir. Milli güvenlik ile ilgili bilgi ve belgelerin paylaşımı ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve diğer ilgili bakanlıklar tarafından belirlenen usul ve esaslara göre gerçekleşecektir.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE İÇİN EYLEM VE STRATEJİ PLANLARI
Teklif, iklim değişikliğiyle mücadelenin yol haritasını çizmektedir. Buna göre, sera gazı emisyonları, Ulusal Katkı Beyanı ve net sıfır emisyon hedefleri doğrultusunda İklim Değişikliği Başkanlığı’nın yayımladığı veya güncellediği strateji ve eylem planları çerçevesinde azaltılacaktır.
İlgili kurum ve kuruluşlar, net sıfır emisyon hedefleri ve iklim değişikliğine dair strateji ve eylem planları ışığında, mevcut veya olası kayıpları önlemek, riskleri minimize etmek veya fırsatlardan yararlanmak amacıyla uyum faaliyetleri gerçekleştireceklerdir.
İklim değişikliğinin etkilerine karşı su kaynaklarının etkin yönetimini sağlamak için gerekli planlama araçları ilgili kamu kurumları tarafından oluşturulacak ve orman dışı alanlarda sürdürülebilir yönetim hedefleri gözetilecektir.
YEREL ÇERÇEVE İÇİN EYLEM PLANLARI
Her ilde sera gazı emisyonlarının azaltılması ve iklim değişikliğine uyum amaçlı yerel iklim değişikliği eylem planları, vali koordinasyonunda hazırlanacak ve ilgili kurumların işbirliğiyle karara bağlanmak üzere İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kuruluna sunulacaktır.
Bu eylem planlarının hazırlanması ve izlenmesi sürecinde, ilgili tüm taraflar kendilerinden istenen belge, bilgi ve verileri mevzuat çerçevesinde sunmak zorundadır.
KARBON DÜZENLEME MEKANİZMASI KURULABİLECEK
Türkiye Gümrük Bölgesi’nden ithal edilen ürünlerin gömülü sera gazı emisyonları ile ilgili olarak Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) kurulması planlanmaktadır. SKDM’ye dair raporlama, kapsam, içerik ve diğer hususlar ilgili bakanlıklarla koordineli bir şekilde Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenecektir.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı başkanlığında, iklim politikalarıyla doğrudan ilgili bakanlıkların temsilcileri bir Karbon Piyasası Kurulu oluşturacaktır. Bu kurul, karbon düzenlemeleriyle ilgili özel gelirlerin bütçeye dahil edilmesine dair hükümleri de belirleyecektir.
PARA CEZALARI BELİRLENDİ
Kanun teklifinde, ilgili yükümlülüklere uymayanlar için idari yaptırımlar da açıklanmıştır.
Sera gazı emisyonları açısından yükümlülükleri yerine getirmeyenler, belirlenen süre içerisinde rapor sunmadıkları takdirde 500 bin liradan 5 milyon liraya kadar idari para cezası ile karşılaşabileceklerdir.
Ayrıca ozon tabakasını tehdit eden maddelere yönelik mevzuat hükümlerine aykırı hareket edenler, 2,5 milyon lira ile cezalandırılacakken; bu maddelerle ilgili bakım, onarım ve hizmet verenlere 250 bin, etiketleme kurallarına uymayanlara ise 120 bin lira idari para cezası verilecektir.
