Dezenformasyonla Mücadele Merkezi (DMM), “YÖK’ün, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın diploma denkliğini kabul ettiğine dönük hiçbir bilgi yok.” iddiasını yalanladığı bir açıklama yaptı. Bu açıklamaya CHP İstanbul Milletvekili Namık Tan’dan cevap geldi.
Tan, sosyal medya hesabında konunun yalnızca kişisel olmadığını, kamu ilgisini de kapsadığını belirtti. Bu bağlamda, Fidan’ın eğitim geçmişine dair 14 maddelik bir soru listesi yayımladı.
Tan, Dışişleri Bakanlığı gibi Türkiye’yi temsil eden bir makamın sahibinin “lekesiz bir saygınlığa” sahip olması gerektiğini ifade ederek, “Hakan Fidan’ın diploması hakkında sorulan sorular kişisel değil, kamusaldır. Kamu güvenliği, liyakat ve anayasal eşitlik ilkeleriyle yakından ilgilidir” dedi.
“BELGE COLLEGE PARK’A DEĞİL UMUC’A AİT”
Tan, DMM’nin yayımladığı ve Hakan Fidan’a ait olduğu belirtilen diplomanın, University of Maryland, College Park’a değil; uzaktan eğitim veren ve 2019’da adını “Global Campus” olarak değiştiren University of Maryland University College’a (UMUC) ait olduğunu savundu:
“Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’na bağlı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi (DMM) tarafından paylaşılan ve Hakan Fidan’a ait olduğu iddia edilen diploma, University of Maryland, College Park’a değil; uzaktan eğitim veren ve 2019’da adını “Global Campus” olarak değiştiren University of Maryland University College’a (UMUC) aittir.”
Tan’a göre, bu iki kurum isim benzerliği taşımakla birlikte yapıları tamamen farklı. College Park, bir araştırma üniversitesiyken, UMUC, ağırlıklı olarak uzaktan ya da yurt dışı askeri üslerde hızlandırılmış programlar sunan bir eğitim ağıdır:
“Bu iki kurum, benzer isimler taşımakla birlikte tamamen farklı yapılardır. College Park bir araştırma üniversitesidir. Fidan’ın mezun olduğunu belirttiği UMUC (bugünkü adıyla University of Maryland Global Campus – UMGC) ise uzaktan ya da yurtdışı üslerde hizmet veren paralel bir uzaktan eğitim ağıdır. Standart bir lisans eğitimine denk olamayacak şekilde, hızlandırılmış bir eğitim programı sunar.”
Tan, belgede yer alan “Bachelor of Science (BS) in Political Science” ifadesine dikkat çekerek, 1990’larda UMUC’un siyaset bilimi alanında bu türden bir lisans diploması verdiğine dair kamuya açık bir kayıt bulunmadığını iddia etti.
O dönemde UMUC’un yalnızca “Bachelor of Arts in Social Science” adı altında, siyaset bilimi derslerini de içeren daha geniş bir program sunduğunu hatırlattı.
Tan, “ABD’de sosyal bilim mezunlarının diplomalarında da genellikle Bachelor of Arts (BA) ibaresi yer alır” dedi.
Tan, mezuniyet yılı ile program türü arasında uyumsuzluk bulunduğunu, diplomanın üzerinde bölüm adının açıkça yazılmaması ve kampüs bilgisinin yer almamasının format açısından şüphe yarattığını öne sürdü:
“Mezuniyet yılı ve kurumun sunduğu program türü arasında örtüşmeyen noktalara ek olarak diploma üzerinde bölüm adının açıkça yazılmaması ve kampüsün belirtilmemesi format açısından şüphe oluşturuyor.”
DMM’nin düşük çözünürlükte ve kolaj şeklinde belgeleri paylaşmasının kamuoyunu tatmin etmemekle birlikte belirsizlik oluşturduğunu savundu:
“DMM, denklik belgelerini düşük çözünürlükte, kolaj şeklinde paylaşmayı tercih ederek kamuoyunu tatmin etmekten ziyade şüphe uyandıracak bir yol izlemiştir. Belgelerin böyle sunulması şeffaflık değil, belirsizlik yaratıyor.”
“UZAKTAN EĞİTİM Mİ LİSANS DİPLOMASI MI?”
Tan, belgenin aslında uzaktan eğitimle tamamlanmış bir sertifika programı olup olmadığının netleşmediğini, Fidan’ın astsubay olarak görev yaptığı dönemde dört yıllık bir siyaset bilimi eğitimini nasıl tamamladığının da yanıt beklediğini ifade etti:
- “Üniversite diploması olduğu söylenen belgenin, gerçekte uzaktan eğitimle takip edilmiş bir sertifika programı mı olduğu da ayrı bir soru. Dahası, Hakan Fidan’ın astsubaylık yaptığı dönemde, hangi aylarda hangi yurtdışı görevde bulunduğu ve bu yoğun görev temposu içinde aslında 4 yıl süreli olan bir siyaset bilimi eğitimini nasıl tamamladığı da cevaplanması gereken ciddi bir soru.”
YÖK tarafından verilen denklik belgesinde, “Kara Kuvvetleri Komutanlığı Elektronik Astsubay Hazırlama Okulu’nda gördüğü öğrenim üzerine Almanya’daki UMUC’nin Politik Bilimler Programı’nı başarıyla tamamlayarak…” ifadesinin yer aldığını aktaran Tan, bunun bir denklik belgesinde değil, üniversitenin kendi mezuniyet raporunda bulunabilecek türden bir cümle olduğunu söyledi.
Tan’a göre, bu ifade gerçekten YÖK’ün resmi belgesinde yer alıyorsa, YÖK’ün görev alanı dışındaki bir kurumu “tamamlayıcı” gibi gösterdiği anlamına geliyor.
Tan, UMUC gibi uzaktan eğitim ağırlıklı kurumlara YÖK denklik vermediğini, bireysel değerlendirme yapıldığını ve çoğu zaman ret ya da sınırlı denklik kararı çıktığını belirtti.
YÖK mevzuatının bu konuda açık olduğunu söyleyen Tan, “Fidan’ın diploması beyan edildiği gibi alındıysa bile, YÖK tarafından nasıl tanındı? Tanındıysa, bu karar hangi üniversite ve program esas alınarak verildi?” sorularını yöneltti.
Namık Tan, Fidan gibi benzer görevde bulunan kaç astsubaya YÖK tarafından denklik belgesi düzenlenip düzenlenmediği, YÖK’ün üniversite isimlerinin karıştırıp karıştırmadığı sorularını yöneltti:
“Aynı dönemde benzer bir görevde bulunan başka kaç astsubaya YÖK tarafından bu nitelikte bir denklik belgesi düzenlendi? Fidan’ın durumu bir istisna mı, yoksa daha önce benzeri uygulamalar oldu mu? Burada ciddi bir olasılık var: Verildiği iddia edilen YÖK denkliği, adları sürekli karıştırılan University of Maryland, College Park sanılarak verilmiş olabilir mi? Zira University of Maryland, College Park YÖK tarafından tanınan bir üniversitedir. Oysa College Park ve Fidan’ın yayınlanan diplomasının alındığı UMUC, ayrı kurumlardır.”
“YÜKSEK LİSANSI VE DOKTORASI TARTIŞMALI HALE GELİR”
Tan, eğer iddialar doğruysa Fidan’ın yüksek lisans ve doktorasının hukuken tartışmalı olacağını savundu:
Dahası var: Eğer bu diploma Türkiye’de tanınmıyorsa, Fidan’ın Bilkent Üniversitesi’nde yüksek lisans ve doktora yapmış olması da hukuken tartışmalı hale gelir. Gençlerin alın teriyle kazandığı diplomalara denklik vermekte bu denli hassas davranan YÖK’ün, Sayın Fidan’ın yükseköğretim sürecine dair tüm soru işaretlerini kamuoyunun vicdanını tatmin edecek şekilde açıklığa kavuşturması şarttır. Zira, sahte diplomalar skandalının patlak verdiği ve devlete güvenin bu denli sarsıldığı bir ortamda, yalnızca diploma ve denklik belgesi görselleri paylaşmak yeterli değildir.
Hakan Fidan’ın transkriptine ilişkin detaylar, hangi dersleri aldığı, bu dersleri nasıl ve nerede tamamladığı, YÖK’ten nasıl denklik aldığı ve yüksek lisansa nasıl kabul edildiği tüm belgeleriyle birlikte derhal ve eksiksiz biçimde açıklanmalıdır. Konu; liyakat, şeffaflık ve kamu yönetiminin meşruiyetidir. Bu nedenle, bu soruları Meclis gündemine taşıyacak; vereceğimiz soru önergesiyle bu dosyanın peşini bırakmayacağız.
Tan, X hesabında sorduğu sorular da şöyle sıralandı:
1. Dışişleri Bakanlığı gibi devletin en saygın ve cumhurbaşkanının yanı sıra ‘Türkiye’yi temsil’ gibi bir ayrıcalığı olan konumdaki @HakanFidan’ın önce kendi saygınlığının lekesiz olması gerekir.
2. Hakan Fidan’ın diploması hakkında sorulan sorular kişisel değil, kamusaldır. Kamu güvenliği, liyakat ve anayasal eşitlik ilkeleriyle yakından ilgili bu konuda, sorular sormak en doğal hakkımızdır.
3. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’na bağlı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi (DMM) tarafından paylaşılan ve Hakan Fidan’a ait olduğu iddia edilen diploma, University of Maryland, College Park’a değil; uzaktan eğitim veren ve 2019’da adını “Global Campus” olarak değiştiren University of Maryland University College’a (UMUC) aittir.
4. Bu iki kurum, benzer isimler taşımakla birlikte tamamen farklı yapılardır. College Park bir araştırma üniversitesidir. Fidan’ın mezun olduğunu belirttiği UMUC (bugünkü adıyla University of Maryland Global Campus – UMGC) ise uzaktan ya da yurtdışı üslerde hizmet veren paralel bir uzaktan eğitim ağıdır. Standart bir lisans eğitimine denk olamayacak şekilde, hızlandırılmış bir eğitim programı sunar.
5. Hakan Fidan adına sunulan belgede, diploma türü “Bachelor of Science (BS)” olarak geçiyor. Ancak UMUC’un 1990’larda Political Science alanında bu türden bir lisans diploması verdiğine dair kamuoyuna açık kaynaklarda somut bir kayıt bulunmuyor.
6. Aynı yıllarda UMUC, ancak “Bachelor of Arts in Social Science” adı altında siyaset bilimiyle ilgili bazı dersleri kapsayan geniş bir program sunuyordu. Bu nedenle Hakan Fidan’ın yayınlanan diplomasındaki “BS in Political Science” ibaresi doğası gereği tartışmalı hale geliyor.
7. Zira, ABD’deki tüm üniversiteler gibi Maryland Üniversitesi’nin sosyal bilim içerikli bölümlerinden mezun olanların diplomalarında da Bachelor of Science değil Bachelor of Arts (BA) ifadesi yer alır.
8. Mezuniyet yılı ve kurumun sunduğu program türü arasında örtüşmeyen noktalara ek olarak diploma üzerinde bölüm adının açıkça yazılmaması ve kampüsün belirtilmemesi format açısından şüphe oluşturuyor.
9. DMM, denklik belgelerini düşük çözünürlükte, kolaj şeklinde paylaşmayı tercih ederek kamuoyunu tatmin etmekten ziyade şüphe uyandıracak bir yol izlemiştir. Belgelerin böyle sunulması şeffaflık değil, belirsizlik yaratıyor.
10. Üniversite diploması olduğu söylenen belgenin, gerçekte uzaktan eğitimle takip edilmiş bir sertifika programı mı olduğu da ayrı bir soru. Dahası, Hakan Fidan’ın astsubaylık yaptığı dönemde, hangi aylarda hangi yurtdışı görevde bulunduğu ve bu yoğun görev temposu içinde aslında 4 yıl süreli olan bir siyaset bilimi eğitimini nasıl tamamladığı da cevaplanması gereken ciddi bir soru.
11. YÖK tarafından verilen denklik belgesinde yer alan şu ifade oldukça dikkat çekici: “Kara Kuvvetleri Komutanlığı Elektronik Astsubay Hazırlama Okulunda gördüğü öğrenim üzerine Almanya’daki University of Maryland University College’nin Politik Bilimler Programını başarıyla tamamlayarak…” Bu cümle, bir denklik belgesinde değil, olsa olsa üniversitenin kendi mezuniyet raporunda veya öğrenci başarı özeti’nde yer alabilecek türdendir. Eğer bu ifade gerçekten YÖK’e ait bir resmi denklik belgesinde yer alıyorsa, bu durum YÖK’ün kendi görev alanı dışındaki bir kurumu “tamamlayıcı” gibi gösterdiğini ortaya koyar.
12. Hakan Fidan’ın eğitim geçmişiyle ilgili dikkatli biçimde ele alınması gereken başka bir husus daha var: YÖK denklik meselesi. Yurtdışı diplomaların Türkiye’de geçerli olabilmesi için, YÖK tarafından tanınması şarttır.
13. UMUC gibi uzaktan eğitim ağırlıklı kurumlar için YÖK denkliği otomatik verilmez. Bireysel değerlendirme yapılır, çoğu zaman ret ya da sınırlı denklik kararı çıkar. YÖK mevzuatı bu konuda nettir.
14. Peki, bu durumda sormak gerekmez mi: Fidan’ın diploması beyan edildiği gibi alındıysa bile, YÖK tarafından nasıl tanındı? Tanındıysa, bu karar hangi üniversite ve hangi program esas alınarak verildi?
15. Aynı dönemde benzer bir görevde bulunan başka kaç astsubaya YÖK tarafından bu nitelikte bir denklik belgesi düzenlendi? Fidan’ın durumu bir istisna mı, yoksa daha önce benzeri uygulamalar oldu mu?
16. Burada ciddi bir olasılık var: Verildiği iddia edilen YÖK denkliği, adları sürekli karıştırılan University of Maryland, College Park sanılarak verilmiş olabilir mi? Zira University of Maryland, College Park YÖK tarafından tanınan bir üniversitedir. Oysa College Park ve Fidan’ın yayınlanan diplomasının alındığı UMUC, ayrı kurumlardır.
17. Dahası var: Eğer bu diploma Türkiye’de tanınmıyorsa, Fidan’ın Bilkent Üniversitesi’nde yüksek lisans ve doktora yapmış olması da hukuken tartışmalı hale gelir.
18. Gençlerin alın teriyle kazandığı diplomalara denklik vermekte bu denli hassas davranan YÖK’ün, Sayın Fidan’ın yükseköğretim sürecine dair tüm soru işaretlerini kamuoyunun vicdanını tatmin edecek şekilde açıklığa kavuşturması şarttır. Zira, sahte diplomalar skandalının patlak verdiği ve devlete güvenin bu denli sarsıldığı bir ortamda, yalnızca diploma ve denklik belgesi görselleri paylaşmak yeterli değildir.
19. Hakan Fidan’ın transkriptine ilişkin detaylar, hangi dersleri aldığı, bu dersleri nasıl ve nerede tamamladığı, YÖK’ten nasıl denklik aldığı ve yüksek lisansa nasıl kabul edildiği tüm belgeleriyle birlikte derhal ve eksiksiz biçimde açıklanmalıdır.
20. Konu; liyakat, şeffaflık ve kamu yönetiminin meşruiyetidir. Bu nedenle, bu soruları Meclis gündemine taşıyacak; vereceğimiz soru önergesiyle bu dosyanın peşini bırakmayacağız.
DMM‘nin açıklaması da şöyleydi:
“YÖK’ün, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın diploma denkliğini kabul ettiğine dönük hiçbir bilgi yok.” iddiası doğru değildir.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, yurt dışı görevi sırasında University of Maryland University College’da Yönetim ve Siyaset Bilimi alanında lisans eğitimini tamamlamıştır.
Lisans eğitiminin ardından Yükseköğretim Kuruluna (YÖK) denklik başvurusunda bulunmuş;
Aşağıdaki belgede de görüleceği üzere lisansa eşdeğer öğrenim gördüğüne ilişkin Denklik Belgesi, 2547 Sayılı Kanunun 3 ve 7/p maddeleri uyarınca, Yükseköğretim Yürütme Kurulunun 15 Ocak 1998 tarihli kararıyla verilmiştir.
Bakan Fidan daha sonra Bilkent Üniversitesinde Uluslararası İlişkiler alanında yüksek lisans ve doktora derecelerini almıştır.
Kamuoyunu manipüle etmeye yönelik asılsız iddialara itibar etmeyiniz.
