Türkiye’nin dört bir yanında devam eden orman yangınları, doğal yaşamı tehdit ederken, söndürme çalışmaları sürüyor. Bu yangınlardan kaynaklanan duman, atmosfere yayılmakta ve hava kalitesinin düşmesine neden olmaktadır. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Ü. Seha Akduman, solunan havanın kalitesinin ciddi şekilde etkilendiğini belirterek, bu durumun başta KOAH ve astım gibi akciğer rahatsızlıkları olan bireyler için büyük tehlike oluşturduğunu vurguladı.
“SOLUNUM VE KALP HASTALIKLARININ TETİKLENMESİNE NEDEN OLUR”
Yangın dumanının PM2.5 ve PM10 gibi ince parçacıklar içerdiğine dikkat çeken Dr. Akduman, “Bu partiküller akciğerlere ve kan dolaşımına kadar ulaşarak solunum ve kalp hastalıklarının tetiklenmesine neden olur. Çünkü böyle bir felaket anında bu partikül sayısı WHO’nun belirlediği limitlerin kat kat üzerine çıkar. Beraberinde havaya kimyasal maddeler de salınır ve karbondioksit oranı da limitlerin çok aşar. Gözlerden cilde, akciğerlerden kalbe kadar geniş bir yelpazede etki alanı bulur. Öksürük, hırıltılı nefes alma gibi şikayetler artarken kalp yetmezliği, kalp krizi ve felç riski de gelişir” diye ifade etti.
“KOAH HASTALARINDA ATAK RİSKİNİ 5 KAT ARTIRABİLİYOR”
Dr. Akduman, solunum yolu hastalıkları ve kardiyovasküler hastalıklara yönelik riskin oldukça yüksek olduğunu belirtti. “Astım, KOAH, bronşit gibi solunum hastalığı olanlarda yoğun duman hava yollarını tahriş ederek iltihaplanmaya ve spazma yol açar. KOAH hastalarında dumanlı havalarda atak geçirme riski 5 kata kadar çıkabilir. Bu kişilerde nefes darlığı, oksijen yetersizliği, öksürük gibi şikayetler gözlenir. Aynı şekilde hipertansiyon, kalp yetmezliği gibi sorunları olanlarda da duman, damarlarda inflamasyonu tetikleyerek kalp üzerinde ek bir yük oluşturur. Yapılan araştırmalar, hava kirliliğinin yoğun olduğu günlerde kalp krizi riskinin yaklaşık yüzde 42 oranında arttığını gösteriyor. Kardiyovasküler sorunları olanlarda da dumana maruziyet sonrasında çarpıntı, baş dönmesi, halsizlik gibi şikayetler ortaya çıkabilir.”
“AKCİĞER FONKSİYONLARI AZALIR VE BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ DE ZAYIFLAR”
Dr. Öğr. Ü. Seha Akduman, 65 yaş ve üzerindeki, çocuklar, hamileler ve bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerin dikkatli olması gerektiğini ifade etti ve “İleri yaştaki kişilerde akciğer fonksiyonları azalır ve bağışıklık sistemi de zayıflar. Bu kişilerde kronik hastalık oranı daha yüksektir; dolayısıyla dumandan daha fazla etkilenirler. Aynı şekilde çocukların akciğerleri henüz gelişme aşamasındadır ve bu da onları çevresel kirleticilere karşı daha savunmasız hale getirir. PM2.5 gibi ince partiküller, çocukların solunum yollarında tahrişe neden olarak astım gelişme riskini artırabilir. Ayrıca, hamilelik döneminde maruz kalınan duman, erken doğum ve düşük doğum ağırlığı riskinin yükselmesine neden olabilir. Özellikle kemoterapi gören hastalarda enfeksiyon ve zatürre riskinin artacağı için önlem almaları gerekir.” açıklamasını yaptı.
ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER NELERDİR?
Risk grubundaki bireylerin, hava kalitesinin kötü olduğu günlerde önlem almalarının son derece önemli olduğunu vurgulayan Dr. Öğr. Ü. Seha Akduman, şu önerilerde bulundu: “Öncelikle bu grupta yer alan kişiler mümkün olduğunca kendilerini kapalı ortamlarda tutmalı, kapı ve pencereleri sıkıca kapatmalıdır. Ayrıca, küçük partiküllere karşı N95/N99 filtreli maskeler kullanılmalıdır. Bol su içmek de dumanın solunum yollarındaki mukozanın yapışmasını azaltır. Düzenli kullanılan ilaçların aksatılmaması ve kurtarıcı niteliği taşıyan nefes açıcıların yanlarında bulundurulması gerekmektedir. Kurtarıcı ilaçları kullanmalarına rağmen rahatsızlıklarında bir azalma görülmüyorsa mutlaka hekime başvurulmalıdır.”
(DHA)
