1986 yılında İngiltere’de büyükbaş hayvanlarda ortaya çıkan deli dana hastalığı, 1990’lı yıllarda Avrupa’nın diğer bölgelerinde de görülmeye başladı. Hastalık, İngiltere’de 178 kişinin ölümüne yol açarken, Türkiye’de de yeniden gündeme geldi.
ANKARA’DAN SONRA BOLU!
Son günlerde Ankara Bilkent Şehir Hastanesi’nde bir hastaya deli dana hastalığı ön tanısı konulduğu bilgisi paylaşıldı. Açıklamada, “Hastanın, hastanemizin Nöroloji Kliniği tarafından takip edilmekte olduğu, ancak tanının henüz kesinleşmediği belirlenmiştir” denildi. Ankara’daki bu durumun ardından Bolu’dan da benzer bir haber geldi.
Bolu İzzet Baysal Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde tedavi gören bir hastanın beyin/omurilik sıvısı incelemesinde “deli dana” (vCJD) lehine pozitif bir bulgu raporlandığı bildirildi. Kadın hastadan alınan BOS örneği, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Nörodejeneratif Hastalıklar Araştırma Laboratuvarı’na gönderildi ve yapılan incelemenin ardından “deli dana” (vCJD) lehine pozitif sonuç elde edildiği aktarıldı.
VATANDAŞLAR DELİ DANA HASTALIĞI İLE İLGİLİ ARAMALAR YAPTI
Ankara ve Bolu’dan gelen deli dana hastalığı haberleri, vatandaşlar arasında endişeye yol açtı. Gelişmelerin ardından internet aramalarında ‘deli dana hastalığı nedir?’ ‘deli dana hastalığı nasıl bulaşır?’ ‘deli dana hastalığı insana bulaşır mı?’ ve ‘deli dana hastalığı belirtileri nelerdir?’ gibi konular sıkça araştırılmaya başlandı. EBURSA olarak, deli dana hastalığının detaylarına dair bilgileri derledik.
İşte deli dana hastalığı ile ilgili bilinmesi gerekenler…
DELİ DANA HASTALIĞI NEDİR?
Tıp literatüründe Bovin süngerimsi ensefalopati olarak bilinen deli dana hastalığı, sığırlarda görülen ölümcül bir hastalıktır. İlk başta hastalığın yalnızca hayvanları etkilediği düşünülse de, yapılan bilimsel araştırmalar insanlarda görülen Creutzfeldt-Jacob hastalığı ile deli dana hastalığı arasında bir ilişki bulunduğunu ortaya koymuştur. Son yıllarda yapılan çalışmalar, hastalıklı hayvan etlerinin tüketilmesinin insanlara deli dana hastalığı bulaştırabileceğini göstermektedir. Deli dana hastalığı, beyinde prion adı verilen proteinlerin anormal birikmesi sonucu ortaya çıkar.
DELİ DANA HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Deli dana hastalığı, yavaş ilerleyen enfeksiyon hastalıkları arasında yer almaktadır. Hastalık, başlangıçta hafif belirtilerle ortaya çıkar ve zamanla sinir sistemi tutulumu artar. Deli dana hastalığının erken dönem belirtileri arasında; depresyon, kaygı, kişilik değişiklikleri, uyku bozuklukları, hafıza zayıflığı, dikkat dağınıklığı, kaslarda istemsiz seğirmeler veya titremeler, el ve göz koordinasyonunda bozulma, yorgunluk ve baş dönmesi bulunmaktadır.
İleri dönem belirtileri arasında ise, konuşma bozuklukları, yürüyememe ya da denge kaybı, bulanık ve çift görme gibi görme problemleri, kas sertliği, kas spazmları, unutkanlık ve bilinç kaybı yer almaktadır. Son evrede ise bitkisel hayata geçiş yaşanabilir.
DELİ DANA HASTALIĞI NASIL BULAŞIR?
Deli dana hastalığının bulaşma yolları konusunda yapılan araştırmalar devam etmektedir. Hastalığın, deli dana hastalığına yakalanmış hayvanlarla yakın temas, bu hayvanların etleri veya sakatatlarının tüketilmesi yoluyla bulaşabileceği düşünülmektedir. Ayrıca, organ nakli ve tıbbi cihazlarla da bulaşabileceği belirtildiği gibi, nadir durumlarda kan transfüzyonu ile bulaşma olasılığı da söz konusudur.
DELİ DANA HASTALIĞI İNSANDAN İNSANA BULAŞIR MI?
Şu ana kadar yapılan araştırmalara göre insandan insana direkt bulaşma durumu söz konusu değildir. Ayrıca, deli dana hastalığının öksürük, hapşırma, dokunma veya cinsel temas yoluyla bulaşan bir hastalık olmadığı bilinmektedir.
DELİ DANA HASTALIĞININ İLACI YA DA AŞISI VAR MI?
Deli dana hastalığı için henüz geliştirilmiş herhangi bir aşı veya etkili tedavi mevcut değildir. Bazı uzmanlar bu konuda çalışmalar yürütmektedir.
