Türkiye-İngiltere Savaş Uçağı Anlaşması Tarih Yazdı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Eurofighter Typhoon savaş uçaklarının tedariki konusunda önemli bir işbirliği anlaşması imzaladı.

Anlaşmanın detaylarına göre, Türkiye, İngiltere’den 20 yeni Eurofighter Typhoon uçağı satın alacak. Ayrıca, Katar ve Umman’dan 12’şer adet ikinci el uçak da edinilecek. Böylece Türkiye’nin filo toplamı 44 Typhoon savaş jetinden oluşacak.

Türkiye, motor tedariği dahil olmak üzere kendi milli muharip uçağı KAAN’ı envanterine alıp, hava füze savunma sistemini oluşturana kadar savaş jeti filosunu yenilemek zorunda kalacak.

Türkiye, hava savunmasını radarları, erken uyarı uçakları ve İHA ile sağlamakta. Bu bağlamda, çevresindeki tehditler ve silahlanma faaliyetleri göz önüne alındığında acil önlemler almak zorundadır.

Savunma strateji belgelerinde, Hava Kuvvetleri’nin gücü, hedefleri herhangi bir zamanda vurabilme yeteneği ile önemli bir avantaj sağlıyor. Yeni nesil uçakların envantere dahil edilmesi, nitelikli pilot eğitimi ve bakım kapasiteleri de kritik öneme sahiptir.

Güvenilir bir hava gücünün parametreleri arasında uzun menzil, yüksek hız, ateş ve manevra gücü ile birlikte düşük radar görünürlüğü yer alıyor. Türkiye, hâlâ elindeki F-16’larla hava sahası güvenliğini sağlamakta; ancak Çelik Kubbe sistemi gibi projelerin tam olarak hayata geçmesi için zamana ihtiyaç vardır.

Millî Güvenlik Siyaset Belgesi’nde Türkiye’nin hava savunma stratejisi, hava kuvvetlerinin ulusal sınırların her noktasına ateş gücünü ulaştırabilmesi amacı doğrultusunda çeşitli hava araçlarıyla geliştirilmesi gerektiğini vurguluyor. Ayrıca, acil durumlarda sivil yapıların işbirliği kurarak etkin haller alması da hedefleniyor.

Hava Kuvvetleri, hava konumlu savunma ve taarruz icrası için kritik istihbarat ve gözetleme yeteneklerine sahip olmak durumunda. Bu sayede, rakip ülkelere karşı başarılı operasyonlar düzenlenebilir.

Kara konuşlu hava savunma sistemleri, stratejik unsurlar açısından önem taşımaktadır. Bu sistemler, uçak, İHA ve füzelerle hedef belirleme ve yok etme kabiliyeti sunarak düşmanın hava üstünlüğünü engelleme potansiyeline sahiptir.

Kara konuşlu hava savunma sistemleri, belirli noktalarda uzun süre konuşlanabilme, yalnızca bir tehdit geldiğinde aktive olabilme gibi özellikleri ile hava konuşlu unsurları desteklemektedir.

Uzun ve orta menzilli kara konuşlu sistemler geniş alanları koruyabilse de yüksek maliyet, konuşlanma zorlukları ve radar gölgesi gibi dezavantajları vardır. Bu sebeple, kısa menzilli sistemlerle desteklenmelidirler; böylece hava gücünün etkinliği artırılabilir.

Türk hava gücü, çoğunlukla ABD’ye bağımlı konumda. Eurofighter Typhoon tedarik süreci, milli İHA ve diğer silah sistemleri geliştirilmesi açısından önemli. Milli Muharip Uçak KAAN’ın yapımı, motor geliştirme çalışmaları gibi atılımlar kritik bir öneme sahip.

Ayrıca, alçak ve orta irtifa hava savunması kapsamında Atılgan, Zıpkın, Korkut gibi sistemlerin geliştirilmesi büyük bir gereklilik olarak karşımıza çıkıyor.

Harp alanındaki verilerin tespit edilmesi, eyleme geçirilecek bilgilere dönüştürülmesi ve bu bilgiler doğrultusunda hareket edilmesi için iletişim ağlarının önemi büyüktür. Uzay ve siber uzay alanında etkin bir muhabere ağının kurulması, hava gücüne önemli katkılar sağlayacaktır.

Dışa bağımlılığı azaltacak bir harp sanayisinin oluşturulması ve bu ürünlerin hava gücüne entegre edilmesi, Türkiye’yi jeopolitik alanda önemli bir aktör haline getirecektir.

ABD’nin Türkiye’ye uyguladığı CAATSA yaptırımları sonrası hava kuvvetlerinin modernizasyon ihtiyacı sürüyor. F-16’lar üzerinden yeni uçak tedarik projeleri üzerinde görüşmeler devam etse de somut bir ilerleme yaşanmadı. Türk jetleri için F-35 programına dönme olasılığı ise azalmakta. ABD Başkanı Trump’ın bu konuyu Kongre’ye yönlendirmesi, sürecin karmaşık hale geldiğini göstermektedir.

Ayrıca, Türkiye’ye karşı tutum alan bazı Kongre üyeleri ve Yunan-Rum lobileri, tedarik projelerindeki olumsuz gelişmelere neden olabiliyor. Bu durum, Türkiye’nin alternatif ülkelere yönelmesine ve buna bağlı olarak ABD’nin yaptırım uygulama riskinin artmasına yol açabilir.

Bölgedeki gelişmelere ve risklere bakıldığında hava savunmasının önemi daha da belirgin hale geliyor. Türkiye, Çelik Kubbe hava sistemini geliştirmekte ve bunu S-400 gibi sistemlerle destekleyerek bölgedeki dengeleri kendi lehine çevirmeyi hedeflemektedir.

Son alınan Typhoon uçaklarının F-35’ler ile karşılaştırılması gerekirse, 5’inci nesil F-35’lerin görünmezlik, uzaktan vurma ve radar aşındırma yetenekleri, Typhoon’ları geride bırakmaktadır. Yunanistan’ın F-35 tedariki, stratejik dengeleri değiştirebilir.

Türkiye, Kaan projesi ve diğer alternatiflerle yeni hava savunma stratejileri geliştirmek durumundadır. Hava gücü dengesinin Yunanistan ve İsrail lehine kaymış göründüğü bu ortamda Türkiye’nin önlemleri oldukça önemlidir.

Milli Muharip Uçak KAAN Geliştirme Projesi, Türkiye’nin kendi savaş uçağı ihtiyacını karşılamak amacıyla gerçekleştirilmektedir. Bu projektin, Türk Havacılık Uzay Sanayii tarafından yürütüldüğü ve Türkiye’nin bu seviyede savaş uçağı üreten 5 ülkeden biri olacağı öngörülmektedir.

KAAN, süperseyir, yüksek manevra, düşük radar görünürlüğü gibi modern savaş uçaklarının tüm özelliklerini taşıyacak.

KAAN Projesindeki faaliyetler, Ocak 2015’te başlamış olup, 2024 yılı için ilk uçuş hedeflenmektedir. Projede şu an 1.832 kişi çalışmakta ve %90’lık yerlilik oranına ulaşılması hedeflenmektedir.

Çok Rollü (Hava-Hava & Hava-Yer)

Süper Seyir Kabiliyeti

Yüksek Manevra Kabiliyeti

Dahili Mühimmatlar ve Düşük Görünürlük Özelliği

Genişletilmiş Harekât Yarıçapı

Mevcut ve Gelecek Varlıklar ile Birlikte Çalışabilirlik

Yüksek Durumsal Farkındalık

Karar Desteği ile Optimize Edilmiş Pilot Yükü

Yeni Nesil Aviyonikler

Görüş İçi ve Görüş Ötesi Silahlar

Hassas Vuruş

Maksimum Seyir Hızı: 1,8 Mach