The Times of Israel gazetesi, Witkoff’un teklifi olduğu öne sürülen 21 maddelik planı yayımladı. Haberde, teklifin amacının “Gazze’de savaşı sona erdirmek ve Filistin Devleti’ne giden yolu açmak” olduğu ifade edildi.
Göz Atın
“HAMAS YENİ YÖNETİMDE YER ALAMAYACAK”
ABD’nin teklifi, bu hafta başında Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu sırasında Arap ve Müslüman liderlerle yapılan görüşmelerde sunulduğu belirtildi. Habere göre, teklif, İsrail saldırılarının durması ve tüm İsrailli esirlerin 48 saat içinde serbest bırakılmasını, ABD’nin Filistin-İsrail diyalogunun kurulmasını sağlamasını, Filistinlilerin Gazze Şeridi’nde kalmasının teşvik edilmesini ve Hamas’ın yeni yönetimde yer almamasını içeriyor.
Öneride, yardım girişleriyle ilgili maddenin belirsizliği ve Filistin Yönetimi’nden bir ateşkes teklifinin ilk kez gündeme gelmesi dikkat çekti. Ayrıca, Hamas kabul etmese dahi teklifin kısmen uygulanacağına işaret edildi.
Henüz Hamas’a sunulmadığı bildirilen teklifte yer alan 21 madde şu şekilde sıralandı:
- Gazze, komşularına tehdit oluşturmayan, radikalleşmenin ortadan kaldırıldığı, terörden arındırılmış bir bölge olacaktır.
- Gazze, (Filistinli) halkın yararına yeniden geliştirilecektir.
- İsrail ve Hamas bu öneriyi kabul ederse, savaş derhal sona erecek, İsrail ordusu tüm saldırılarını durduracak ve Gazze Şeridi’nden kademeli olarak çekilecektir.
- İsrail’in anlaşmayı kamuoyu önünde kabul etmesinden sonraki 48 saat içinde, sağ ve ölü tüm İsrailli esirler iade edilecektir.
- Esirler iade edildikten sonra İsrail, ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış birkaç yüz Filistinli esiri ve savaşın başlangıcından bu yana esir alınan binin üzerinde Gazze sakini serbest bırakacak, birkaç yüz Filistinlinin naaşını teslim edecektir.
- Esirler iade edildikten sonra barış içinde bir arada yaşamayı taahhüt eden Hamas üyeleri affedilecek, Gazze Şeridi’nden ayrılmak isteyen üyelere ise kendilerini kabul eden ülkelere gitmek için güvenli geçiş hakkı tanınacaktır.
- Anlaşmaya varıldığında, Gazze Şeridi’ne Ocak 2025’teki anlaşmada belirlenen miktardan daha az olmamak kaydıyla insani yardım girişi başlayacaktır. Bu kapsamda günde 600 kamyon yardım, kritik altyapının yenilenmesi ve molozların kaldırılması için gerekli ekipmanların girişine izin verilecektir.
- Yardımlar, her iki tarafın da (Hamas ve İsrail) müdahalesi olmaksızın, Birleşmiş Milletler (BM), Kızılay ve bağımsız diğer uluslararası kuruluşlar tarafından dağıtılacaktır.
- Gazze, halka günlük hizmetleri sağlamakla sorumlu olacak Filistinli teknokratlardan oluşan geçici bir geçiş hükümeti tarafından yönetilecektir. Hükümet, ABD’nin Arap ve Avrupalı ortaklarıyla istişare ederek kurduğu yeni bir uluslararası kuruluş tarafından denetlenecektir. Filistin Yönetimi reform programını tamamlayana kadar Gazze’nin yeniden inşası için bir finansman çerçevesi oluşturacaktır.
- Modern Orta Doğu şehirlerinin inşasında deneyimli uzmanların bir araya getirilmesi, yatırımları çekmek ve istihdam oluşturmak amacıyla Gazze’nin yeniden inşası için bir ekonomik plan oluşturulacaktır.
- Katılımcı ülkeler tarafından müzakere edilmiş indirimli gümrük tarifeleri ve erişim oranlarıyla bir ekonomik bölge kurulacaktır.
- Kimse Gazze’yi terk etmeye zorlanmayacak, terk etmeyi seçenlerin ise geri dönmesine izin verilecektir. Ayrıca Gazze sakinleri kalmaya teşvik edilecek ve orada daha iyi bir gelecek inşa etme fırsatı sunulacaktır.
- Hamas, Gazze’nin yönetiminde hiçbir rol oynamayacak. Tüneller dahil olmak üzere saldırı amaçlı askeri altyapının yıkılması ve inşasının durdurulması konusunda taahhüt verilecektir. Gazze’nin yeni liderleri, komşularıyla barış içinde bir arada yaşamayı taahhüt edecektir.
- Hamas ve diğer Gazze gruplarının yükümlülüklerini yerine getirmesini sağlamak için bölgesel ortaklar tarafından bir güvenlik garantisi verilecektir.
- ABD, Arap ülkeleri ve diğer uluslararası ortaklarla Gazze Şeridi’ndeki güvenliği denetlemek üzere derhal konuşlandırılacak geçici bir uluslararası istikrar gücü oluşturmak için çalışacaktır. Bu güç, uzun vadeli bir iç güvenlik organı olarak görev yapacak bir Filistin polis gücü oluşturacak ve eğitecektir.
- İsrail, Gazze’yi işgal veya ilhak etmeyecek, İsrail ordusu, bölgede değişen güvenlik güçleri istikrarı sağlandıkça şu anda işgal ettiği toprakları kademeli olarak devredecektir.
- Hamas bu öneriyi geciktirir veya reddederse, yukarıdaki noktalar terörden arındırılmış bölgelerde uygulanacak ve İsrail ordusu bu bölgeleri kademeli olarak uluslararası istikrar gücüne devredecektir.
- İsrail, Katar’da gelecekte saldırı düzenlememeyi kabul eder. ABD ve uluslararası toplum, Doha’nın Gazze’de önemli arabuluculuk rolünü kabul eder.
- Nüfusu radikalleşmeden uzaklaştırmak için bir süreç oluşturulacaktır. Bu süreç, İsrail ve Gazze’deki zihniyet ve anlatıları değiştirmek amacıyla dinlerarası diyalogu da içerecektir.
- Gazze’nin yeniden inşası ilerledikçe ve Filistin Yönetimi reform programı uygulandıkça Filistin halkının arzusu olarak kabul edilen Filistin Devleti’nin kurulması için güvenilir bir yolun koşulları oluşabilir.
- ABD, barış içinde bir arada yaşama için siyasi bir ufuk üzerinde anlaşmak üzere İsrail ve Filistinliler arasında bir diyalog kuracaktır.
