AKP iktidarı döneminde sağlık politikalarında yaşanan değişim, yeni bir evreye girdi. BirGün Gazetesi yazarı Osman Öztürk, “Sağlık Bakanlığı’ndan satılık doktor plakası” başlıklı yazısında, Bakanlığın yayınladığı yeni yönetmelikle hastane lisanslarını ve uzmanlık kadrolarını ticari bir meta gibi açık artırmaya çıkarma yönünde adım attığını ortaya koydu.
YENİ DÖNEM: PARAYI BASAN LİSANSI ALACAK
Geçtiğimiz ay Resmi Gazete’de yayımlanan “Sağlık Hizmetleri Lisans Yönetmeliği” ile sektörde kartlar yeniden dağıtılmaya başlandı. Yazıda yer alan bilgilere göre; artık yatak, özellikli merkez, ünite, tıbbi cihaz ve uzmanlık dalı kadroları ile özel hastane açma yetkisi için önce Bakanlıktan lisans satın alınması gerekecek. İnşaat, ruhsat işlemleri ve personel istihdamı, lisans alındıktan sonraki aşamalar olarak belirlendi.
Bakanlık, bu lisansları sabit bir tarife üzerinden değil, açık artırma usulüyle satacak. Öztürk, “En çok parayı basan taksi plakası alır gibi lisansı alacak, hayrını görecek” sözleriyle eleştirdiği sistemde, önümüzdeki günlerde büyük bir ihale gerçekleştirilecek.
Yayınlanan “2026 Yılı Özel Hastane Açılması, Uzmanlık Branşlarında Kadro ve İlave Yatak Lisansı İle İlgili Açık Arttırma İşi İlanı” kapsamında; 19 hastane, 1.260 hastane yatağı ve 2.513 uzman doktor lisansı açık artırma ile sahibini bulacak.
İŞTE TARİFE: SİNOP’TA 30 MİLYON ARDAHAN’DA 20 MİLYON TL
İlanda, lisanslar için belirlenen “tahmini bedeller” ve açık artırma başlangıç fiyatları dikkat çekiyor. Tahmini bedelin altındaki tekliflerin kabul edilmeyeceği ihalede, Öztürk’ün aktardığı fiyat listesi ise şu şekilde oluştu:
- Sinop Özel Hastane Lisansı: Tahmini bedel 30 milyon TL (Artırma bedeli 3 milyon TL)
- Ardahan Özel Hastane Lisansı: Tahmini bedel 20 milyon TL (Artırma bedeli 2 milyon TL)
- Kalp ve Damar Cerrahisi Lisansı: Tahmini bedel 500 bin TL (Artırma bedeli 100 bin TL)
- Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Lisansı: Tahmini bedel 500 bin TL (Artırma bedeli 100 bin TL)
- Kadın Hastalıkları ve Doğum Lisansı: Tahmini bedel 250 bin TL (Artırma bedeli 50 bin TL)
- Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Lisansı: Tahmini bedel 250 bin TL (Artırma bedeli 50 bin TL)
- İlave Yatak Paketi (10 Yatak): Tahmini bedel 300 bin TL (Artırma bedeli 50 bin TL)
“KARABORSA”DAN DEVLET İHALESİNE GEÇİŞ SÜRECİ
Öztürk’ün yazısında, bu duruma nasıl gelindiği de detaylı bir şekilde ele alındı. Özel hastanelerin kontrolsüz bir şekilde artışı sonucu kamu hastanelerinin işlevselliği azaldıkça, Bakanlık durumu frenlemek için kadro kısıtlamasına gitmişti. Hangi hastanenin hangi branşta kaç doktor çalıştıracağı izne bağlanırken, sektörde kayıtdışı bir pazar oluştu.
İnternet sitelerinin “Satılık Kardiyoloji Kadrosu”, “Satılık Onkoloji Kadrosu” ilanlarıyla dolduğunu belirten Öztürk, ruhsatların ve kadroların el altından alınıp satıldığını vurguladı. Gelinen noktada Sağlık Bakanlığı, bu piyasada oluşan rantı görerek, “Mal benim, niye başkasına yedireyim?” yaklaşımıyla sürece müdahale etti ve lisans satışını resmi bir gelir kaynağı haline dönüştürdü.
AKP DÖNEMİNDE ÖZEL HASTANELERİN YÜKSELİŞİ
Öztürk’ün yazısında, sağlıkta özelleştirmenin tarihsel bağlamı da ele alındı. Türkiye’de geçmişte hekimlerin bir araya gelerek kurduğu mütevazı özel hastaneler bulunurken, 3 Kasım 2002’de iktidara gelen AKP’nin “Acil Eylem Planı” ile durumun değiştiği ifade edildi.
“Özel sektörün sağlık alanına yatırım yapması özendirilecek” vaadiyle başlayan süreçte, SGK fonları özel hastanelere açıldı ve hastalardan “ilave ücret” alınmasına izin verildi. Öztürk’ün paylaştığı rakamlar, bu dönemde sektörde yaşanan gelişmeleri gözler önüne seriyor:
- Özel hastane sayısı: 2 kat arttı
- Yatak sayısı: 2,5 kat arttı
- Yatan hasta sayısı: 5,5 kat arttı
- Ameliyat sayısı: 6 kat arttı
- Müracaat eden hasta sayısı: 12 kattan fazla arttı
Önceleri şehir merkezlerinde az bulunan özel hastaneler, bu politikaların etkisiyle bulunmaktadır. Ancak şimdi, Bakanlığın belirlediği milyonluk bedellerle “açık artırma masasında” yeni bir yayılma süreci başlamış görünüyor.
