Kastamonu Üniversitesi, ormancılık ve doğa turizmi alanında gerçekleştirilen polen araştırmalarında Rusya kökenli ambrosia polenini tespit etti. 2022 yılında, Kastamonu Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanı ve Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Talip Çeter’in liderliğinde, doktora öğrencileri Oktay Bıyıklıoğlu, Serhat Karabıçak ve yüksek lisans öğrencisi Derya Keleşoğlu tarafından hazırlanan projede, Kastamonu’nun İnebolu ilçesine bir ölçüm cihazı yerleştirildi.
Cihaz, 2022 yılında İnebolu Meslek Yüksekokulu’nun çatısına konularak atmosferdeki polenlerin tespit edilmesini sağladı. Türkiye’de ilk kez otomatik polen sayım cihazının kullanıldığı bu çalışma ile Kastamonu’daki polen ve spor çeşitliliği ile yoğunluğu neredeyse anlık olarak ölçüldü.
Yapılan araştırmalar sonucunda, Rusya üzerinden Türkiye’ye giriş yaptığı belirlenen ambrosia poleni keşfedildi. Bu polen, insanların alerji semptomlarına yol açan küçük parçacıklara sahip olup; öksürük, burun akıntısı ve boğazda kaşıntı gibi belirtilere neden olduğu ifade edildi.
BU AYLARDA ÖKSÜRÜK, BURUN AKINTISI, KIZARIKLIK VARSA DİKKAT!
Araştırma hakkında bilgi veren Kastamonu Üniversitesi Fen Fakültesi Palinoloji Araştırma Grubu doktora öğrencisi Serhat Karabıçak, “Cihaz içerisinde bant var ve yapışkan bir yapısı var. Atmosferdeki spor ve polenleri bu şekilde yakalıyoruz. Bunların içerisinde Rusya tarafından gelen bir polen var. Ambrosia poleni diyoruz. Ülkemizde çok yaygın değil. Bir tek Düzce tarafında tanımlama yapılmış ama Kastamonu’ya yaklaşık 200 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Belli dönemlerde özellikle ağustos ve eylül aylarında öksürük, burun akıntısı, gözde yanma, kızarıklık gibi etkenlere neden oluyor. Bundan dolayı da bunun ambrosia poleninden kaynaklı olduğunu düşünüyoruz. Bu poleni de üniversitemize kurduğumuz bu cihazlar sayesinde tespit ettik. Şimdi de İnebolu’ya gelip cihazın değişimini ve bakımlarını yaptık ve yeni haftaya hazır hale geldi” şeklinde konuştu.
“AVRUPA’DA ÇOK ARAŞTIRILAN FAKAT KASTAMONU’DA KAYDI YAYGIN OLMAYAN AMBROSİA POLENİNİ TESPİT ETTİK”
Ambrosia poleninin Avrupa’da sıkça araştırıldığını belirten Karabıçak, “Atmosferde özellikle ağustos ve eylül aylarında dominant bir şekilde bu polene rastlamaktayız. Bunun da giriş kapısı olarak Kastamonu’nun İnebolu ilçesi gözükmektedir. Bu polenler özellikle Rusya tarafından, Kırım gibi yerlerden geliyor. Bu bölgelerde bu bitki aşırı derecede yaygın bir şekilde bulunmaktadır ve istilacı bir tür olarak geçmektedir.” dedi.
Karabıçak, “Özellikle bu istilacı türün polenleri de insanlar için alerjik bir seviyeye çıkartmaktadır. Bizler de bunların takibini gerçekleştiriyoruz. Bizim temel amacımız atmosferdeki tozlaşma dediğimiz mevsimini ortaya çıkartmaktır. Özellikle nisan, mayıs ve haziran dönemlerinde aşırı bir polen salımı olmaktadır. Bitkiler tarafından ve bu polen çeşitliliğinin hangi bitkiden geldiğini, hangi saatlerde bu bitkilerin dominant olarak ortaya çıktığını bu cihaz sayesinde tespit etmekteyiz.” diye de ekledi.
Elde edilen verilerin laboratuvar ortamında incelendiğini ve doğruluğunun ölçüldüğünü belirten Karabıçak, “Laboratuvarımızda da cihazımızdan aldığımız numunelerle tanımlama yaparak doğruluk payını ölçüyoruz. Laboratuvarımızda mikroskopta polenleri inceliyoruz. Otomatik sayım cihazımızdan aldığımız ve doğruluk payını ölçtüğümüz polenlerle ilgili verileri de son olarak üniversitemizin web sitesinde halka açık olan kısmında yayınlıyoruz. Web sitemizde görüldüğü üzere ağaç, çimen, küf ve ot ya da çalı polenlerini görebiliyoruz. Bu veriler ayrıca saatlik olarak güncelleniyor.” şeklinde ifade etti.
(İHA)
