Hayat pahalılığıyla mücadele etmekte zorlanan vatandaş karta yüklendi, seçim sonrasında kartlı harcamalara sınırlama gelme riski arttı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, kredi kartıyla yapılan alışverişler son bir yılda yüzde 155.2, son 3 ay içinde de yüzde 11.8 oranında artarak tüm tüketici kredilerini solladı. Özellikle son 3 ayda kredi kartıyla yapılan taksitli alışverişlerin peşin harcamaları aşması da Merkez Bankası’nın (MB) enflasyon endişesini artırdı. Merkez’in en son ticari kredilere sınırlama getirmesinde de şirketlerin krediyi yatırım yerine taşıt alımında kullanmalarının etkili olduğu anlaşıldı.
1.3 TRİLYONA TIRMANDI
BDDK verilerine göre bireylerin ihtiyaç, konut ve taşıt kredilerinden oluşan kredi kullanımları geçtiğimiz son bir yılda yüzde 31.2, yıl başından bu yana da yüzde 4.1 düzeyinde artarak normal seviyede kaldı. Bu grupta yıllık artışı taşıt kredileri sürüklese de son 3 ayda bu kredilerin de eksiye düşmesi bu alanda bir sınırlama ihtiyacını ortadan kaldırdı. Buna karşılık veriler, aylık düzenli geliri ihtiyaçlarını karşılamaya yetmeyen dar gelirlilerin ağırlıklı olarak kredi kartına yüklendiklerini gösterdi. Geçen yılın mart ayında 514 milyar lira olan kartlı harcamalar bu yılın başında 1 trilyon 173 milyara, mart başı itibarıyla da 1 trilyon 311 milyar liraya tırmandı. Üstelik son dönemde kredi kartında taksitli harcamalar peşin alışverişleri de geçmeye başladı. Yıllık artışın yüzde 155’i aşması, yıl başından bu yana da artış trendinin artarak devam etmesi Merkez Bankası’nın kredi kartlarına yeni sınırlamalar getirebileceğinin işareti olarak görülüyor.
Şirketler krediyi taşıta yatırdı
Merkez Bankası geçtiğimiz günlerde ticari kredileri frenleyecek yönde yeni adımlar atmıştı. BDDK verileri, firmaların banka kredilerini işyerini büyütmek yerine taşıt alımlarıyla çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak için kullanmaları nedeniyle Merkez’in önlem alma yoluna gittiğini gösteriyor. Firmaların son bir yılda işyerini ve işlerini büyütmek için bankalardan aldığı kredi miktarı yüzde 4.3 azalırken taşıt almak için kullandıkları krediler yüzde 29.3 arttı. Aynı şekilde genel ifadesiyle ‘ihtiyaç’ için firmaların kullandığı ticari kredilerdeki
artış da yüzde 59’a dayandı.
Kartla 263 milyar harcadık
Merkez Bankası (TCMB) verileri kredi kartlarında yeni rekorların kaydedildiğini gösterdi. Buna göre, banka kartı ve kredi kartı işlemleri tutarı 1 Mart ile biten haftada önceki haftaya göre yüzde 15 artışla 262.6 milyar TL seviyesine yükseldi. Böylelikle kartlı harcamalarda yeni rekor kaydedildi. Bu dönemdeki artışa vergi ve BES ödemelerinin 9.6 milyar TL artış ile belirgin yukarı yönlü etkide bulunduğu izlendi.
