Greenpeace Türkiye‘nin gerçekleştirdiği bir araştırma, İstanbul’daki beş zincir market ve çeşitli semt pazarlarından alınan 155 sebze ve meyve örneğinin yüzde 61’inde birden fazla pestisit kalıntısının bulunduğunu ortaya koydu.
Bu örneklerin yüzde 43’ünde insan sağlığına zararlı PFAS maddeleri tespit edildiği bildirildi.
Aynı zamanda, ürünlerin yüzde 31,6’sında hormonal sistemi bozabilen, beyin gelişimini etkileyen ve kanserojen özellik taşıyan pestisitlere rastlandığı kaydedildi.
Gıda mühendisi Dr. Bülent Şık tarafından hazırlanan raporda, pestisitlerin özellikle çocuk sağlığına yönelik risklerine dikkat çekildiği vurgulandı.
Çocukların bağışıklık, sinir ve hormonal sistemlerinin gelişim aşamasında olduğu için bu kimyasallara karşı daha duyarlı olduğu ifade edildi.
Rapora göre, pestisitlere maruz kalan çocukların beyin gelişiminde bozukluklar dahil olmak üzere çeşitli sağlık sorunlarına yatkınlığının arttığı gözlemlendi.
Analiz sonuçları ise şu şekilde özetlendi:
- 155 örneğin yüzde 33’ü, Türk Gıda Kodeksi’ne uygun değil.
- 50 üründe ruhsatsız pestisit kullanımı tespit edildi.
- Salamura yaprak, sivri biber, ıspanak ve armutta limit aşımı ve yasaklı pestisit kullanımı sıkça görüldü.
Greenpeace Türkiye Direktörü Berkan Özyer, Tarım ve Orman Bakanlığı’na pestisit analiz sonuçlarını düzenli olarak açıklama konusunda çağrıda bulundu. Özyer, “Birden fazla pestisite maruz kalmak, tek bir pestisite maruz kalmaktan daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Çocukların sağlıklı ve temiz gıdaya ulaşma hakkı korunmalıdır” ifadelerini kullandı.
PFAS VE PESTİSİT NEDİR?
PFAS (Per- ve Polifloroalkil Maddeler), doğada son derece zor bozulan ve insan yapımı bir kimyasal madde grubudur. “Sonsuz kimyasallar” (forever chemicals) olarak tanımlanırlar çünkü çevre ve insan vücudunda uzun süre kalabilirler.
Bu maddeler, kanser, tiroit hastalıkları, karaciğer hasarı, doğurganlık sorunları ve bağışıklık sistemi bozuklukları gibi ciddi sağlık problemleriyle ilişkilendirilmiştir.
Bir kez vücuda girdiklerinde atılması oldukça zordur.
Pestisit ise, tarımda zararlı organizmaları (böcekler, yabancı otlar, mantarlar, kemirgenler vb.) yok etmek veya kontrol altına almak amacıyla kullanılan kimyasal maddelere verilen genel isimdir.
Uzun süre pestisit kalıntılarına maruz kalmak, kanser, hormonal bozukluklar, sinir sistemi hasarı ve doğum kusurları gibi sağlık sorunlarına yol açabilir.
