Tutuklu Cumhurbaşkanı adayı ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, T24’te kaleme aldığı yazısında, Cumhurbaşkanlığı sisteminin mevcut sorunlarına ve kendi vaatlerine ışık tuttu. Yazısına günümüz Türkiye’sinin bir fotoğrafını çekerek başlayan İmamoğlu, şu ifadeleri kullandı:
“Alacağı her karar, yapacağı her kanun için Cumhurbaşkanının iki dudağı arasından çıkacak bir çift sözü bekleyen milletvekillerinin çoğunluğu oluşturduğu bir yasama; Cumhurbaşkanı adaylarını, parti liderlerini, seçilmiş milletvekillerini, gazetecileri, öğrencileri, sendikacıları cezaevine doldurup, ülkenin birinci partisini kimin yöneteceğine karar vermeye kalkışan bir yargı; “faiz sebep enflasyon sonuç” diyen Cumhurbaşkanının talimatıyla faizleri düşürüp önce enflasyonu sonra faizleri zıplatan, atacağı her imza için “beyefendi ne der?” diye düşünen bir yürütme…
Kuvvetler ayrılığına, denge ve denetime, yargı bağımsızlığına, demokrasiye, adalete, liyakate, iyi yönetime, berekete ve refaha veda etmiş bir ülke…
Ülkemin durumu ne yazık ki böyledir.
Peki Türkiye, her zaman böyle mi oldu?
Hayır, olmadı.
Mevcut yasalarımızda, yargı ve yürütme güçleri arasında her zaman sorunlar var oldu. Ancak bugünkü durum, çok farklı bir tablo sunuyor.
Demokrasimizin bu kadar gerilediği, kuvvetler arasındaki ilişkilerin bu denli bozulduğu ve yürütmenin yasama ve yargıya bu kadar hâkim olduğu bir zaman dilimi yaşamadık. Seçimle göreve gelenlerin kendilerini birer devlet olarak görüldüğü ve devlet mekanizmasının muhalefete karşı bu denli kullanıldığı bir dönem de yoktu.”
‘PEKİ NE OLDU DA İŞLER BU HALE GELDİ?’
İmamoğlu, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin adının dahi zarif bir şekilde anılmasının, aslında yaşanan felaketlerin güvencesi olduğunu belirterek, 2018’de başlayan sistemin birçok meseleyi doğrudan etkilediğini vurguladı.
“2016’daki darbe girişiminin yarattığı siyasi atmosfer ve OHAL döneminde basın ve ifade özgürlüğünün kısıtlanması ile gerçekleştirilen anayasa değişiklikleri, Türkiye’nin uzun tarihli parlamenter sistemini sona erdirdi,” diyen İmamoğlu, şunları ekledi:
“Gazi Meclis zayıflatıldı. Meclisin yasama, bütçe belirleme ve hükümeti denetleme görevleri etkisizleştirildi. Gensoru ve sözlü soru olanakları kaldırıldı; Meclis soruşturmaları imkânsız hale getirildi. Cumhurbaşkanı, artık bir siyasi partinin lideri olarak yasama üzerindeki gücünü artırdı.”
Yazısında, bu durumlardan kaynaklanan yapısal sorunların Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi kapsamında parlamentoyu önemli ölçüde zayıflattığını ifade etti.
Yargının bağımsızlığının temel taşı olan Hâkimler ve Savcılar Kurulu’nun yapısının da değiştirildiğini belirten İmamoğlu, yürütme etkisi altında zayıflayan yargının bağımsızlığının toplumda yarattığı endişelere dikkat çekti.
Devletin tüm yetkilileri tek bir kişinin takdirine bağlı olarak atanırken, liyakat ve tecrübe kriterleri göz ardı edildi ve kurumların kurumsal yapısı zayıflatıldı.
‘ÖNÜMÜZDEKİ İLK SEÇİMLERDEN SONRA BUNLARI TEK TEK YAPMAYA BAŞLAYACAĞIZ’
Yasama ve yargının yürütme üzerindeki denetim gücünün zayıfladığını vurgulayan İmamoğlu, yürütmenin tüm yetkilerin Cumhurbaşkanına devredildiği “süper başkanlık” modelinin getirdiği sonuçları eleştirdi. Kuvvetler ayrılığı ilkesinin fiilen ortadan kalktığını ifade etti.
Berekete, adalete, en iyi yönetime ve refah seviyesine ulaşmak adına bu sistemden kurtulmak gerektiğinin altını çizen İmamoğlu, “Demokrasinin, kuvvetler ayrılığının ve hukukun üstünlüğüne dönmek zorundayız,” dedi.
“Bu hedeflerin hayata geçirileceği bir Türkiye’nin artık uzak olmadığını düşünüyorum,” diyen İmamoğlu, önümüzdeki ilk seçimlerden sonra reform niteliğindeki adımları atmaya başlayacaklarını belirtti.
“Halkın iradesinden uzaklaşıp, her kararı tek kişinin onayına bırakan sistemin değişmesi gerekiyor. TBMM’yi etkin bir şekilde siyasetin merkezine yerleştireceğiz ve yargıyı yürütmenin baskısından kurtarmak için mücadele edeceğiz,” diyerek sözlerine devam etti.
TBMM’de yapılacak bir anayasa değişikliğiyle parlamenter sisteme dönüşün sağlanacağını vurgulayan İmamoğlu, dönüş sürecinde Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni demokratikleştirecek reformlar gerçekleştirileceğini açıkladı.
Cumhurbaşkanlığı yetkilerini sınırlamak, yasamayı güçlendirmek ve yargıyı bağımsız kılmak adına atılacak adımları sıralayan İmamoğlu, öncelikle Cumhurbaşkanlığına bağlı olan kurulların lağvedileceğini ve bu yetkilerin ilgili bakanlıklara devredileceğini söyledi.
Ardından yargıyı bağımsız ve tarafsız kılmak için köklü bir yargı reformu yapılacağına dikkat çeken İmamoğlu, Anayasa Mahkemesi’nin yetki ve görevlerini gözden geçireceklerini belirtti. Yargı denetiminin güçlendirilmesinin yanı sıra, hâkim ve savcı atamalarındaki liyakat ilkesinin de göz önünde bulundurulacağı ifade edildi.
HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜNE DÖNECEĞİZ
İmamoğlu, insanların fikirlerini özgürce ifade edebileceği bir atmosfer yaratmak amacıyla, terörle mücadele ve Türk Ceza Kanunlarındaki kısıtlayıcı düzenlemelerin de gözden geçirileceğini kaydetti.
Toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının evrensel standartlarda kullanılmasının sağlanacağı sözünü veren İmamoğlu, kamu görevlilerinin atanmasında nesnel kriterlerin uygulanacağını ifade etti ve seçimlerin adil bir ortamda gerçekleştirileceğini vurguladı.
Medya özgürlüğünü sağlamak adına bir dizi önlem alacaklarını belirten İmamoğlu, medya sahipliğinin şeffaflaştırılması ve basın mensuplarına yönelik baskıların sona erdirilmesi gerekliliğini vurguladı.
SEÇİMLERİ ADİL VE SERBEST KILACAĞIZ
İktidar partilerinin seçim dönemlerinde avantaj elde edebileceği uygulamaların sona ereceğini belirten İmamoğlu, siyasi rekabetin eşit şartlarda gerçekleşmesini sağlamak için Siyasi Partiler Kanunu’nun değiştirileceğini ve Yüksek Seçim Kurulu’nun bağımsızlaştırılacağını ifade etti.
Bu bağlamda, siyasi partilerin mali kaynaklarının ve medyaya erişiminin adil hale getirileceğini vurguladı. Siyasi finansmanın şeffaflaştırılması ve yolsuzlukla etkin bir şekilde mücadele edilmesi gerektiğini belirtti.
Şiddeti savunmayan tüm siyasi yaklaşımların kabul edileceği konusunda taahhüt veren İmamoğlu, parti kapatmalarıyla ilgili uygulamaların sonlandırılacağını ve bireysel sorumluluk ilkesinin benimseneceğini ifade etti.
İŞLERİ EHLİNE EMANET EDECEĞİZ
Üst kademe kamu personeli istihdam ederken nesnel kriterlerin temel alınacağını ve mülakat süreçlerinin kayıt altına alınacağını vurguladı. Alt kademe alımlarında ise yazılı sınavlarla güvenilir bir seçimin sağlanacağına dikkat çekti.
MEDYAYI ÖZGÜRLEŞTİRECEĞİZ
Medya özgürlüğünü garanti altına almak adına birçok adım atılacağını belirten İmamoğlu, basın mensuplarının haklarının korunacağı ve basın yasalarının evrensel standartlara ulaşacağı konuda söz verdi.
Güçlü, kaliteli ve hesap verebilir kurumlarla ekonomik ve idari istikrar sağlanacağına inanan İmamoğlu, bu bağlamda tüm düzenleyici ve denetleyici kurumların özerkliğini temin edeceğini açıkladı.
Yerel yönetimlerin, demokratik süreçlerin derinleşmesine katkı sunacağını vurgulayarak, yerel yönetimlere daha fazla yetki aktarılacağını, kayyım uygulamalarının sona ereceğini ifade etti.
Refah, adalet ve demokrasi düşüncelerinin birbirleriyle bağlı olduğunu belirten İmamoğlu, “Adalet ve demokrasi olmadan refah mümkün değildir,” diyerek, adaletin sağlanmasının toplumsal huzuru ve ekonomik kalkınmayı getireceğini söyledi.
Sonuç olarak, Türkiye’nin bu doğrultuda ilerlemesi için gereken reformları gerçekleştireceklerini söyleyen İmamoğlu, toplumun refah seviyesinin yükseleceği ve yoksulluk yerine zenginliğin, güçlü geleceğin, bereketin konuşulacağını belirtti.
“21. yüzyılda mesele, doğal kaynak değil insan kaynağıdır,” diyerek, insan kaynağına ve iradesine güvendiğini vurgulayarak, “Çalışacağız, üreteceğiz, adil paylaşacağız. Barış ve huzur içinde refah, adalet ve bereketi yaşayacağız,” sözleriyle yazısını sonlandırdı.
