Bursa’nın Yıldırım Belediyesi, Unesco Dünya Mirası listesine dahil olan 700 yıllık tarihi Cumalıkızık’ta, izin verilen alanların dışına taşarak korsan tezgah açanlar ile, yöresel ve el emeği ürünler dışında Çin malı kalitesiz hediyelik eşya satan bölge sakinlerine müdahale etti.
Cumalıkızık, 2010 yılından itibaren yapılan restorasyon çalışmalarının ardından 2014 yılında Unesco Dünya Mirası listesine dahil edildi. Ancak bazı ev sahipleri, evlerini restore ettirmedi. Belediye, bu bölgede yaşayanlara yöresel ürünler ve el işi satmak şartıyla tezgah açma izni verdi.
Valilik, Büyükşehir ve Yıldırım Belediyesi’nin destekleriyle konaklarını restore edenlere gözleme, yöresel yemekler ve kahvaltı salonu işletme imkanı sağlandı. Ancak, bazı konak sahipleri de kahvaltı hizmeti vermenin yanı sıra tezgah açmaya başladı.
80 adet izin verilen tezgah sayısı 110’u geçti ve bazı yöre sakinlerinin köy dışından kişilere de kiralama yaptığı gözlendi. Ayrıca, yol işgalleri ve yöresel ürünlerin haricinde Çin malı hediyelik eşyalar ile başka yerlerden getirilen gıda ürünleri satışa sunulmaya başlandı.
Yıldırım Belediyesi zabıta ekipleri, yola taşma ve korsan tezgah açma durumları üzerine bölgede denetimler başlattı. Belediye yetkilileri, izin dışına çıkanlara ve korsan tezgah açanlara müsaade edilmeyeceğinin altını çizdi.
Denetim sırasında, bazı konakların tarihi ve kültürel yapının bozulduğu ve işyerine dönüştürüldüğü tespit edildi. Bunun üzerine, Kültür Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu da olaya müdahale etti.
Belediye yetkilileri, “Cumalıkızık’ta tezgahlar kaldırılmıyor. Düzenin dışına taşmış olanlara müdahale ediliyor. Belediye, daha önce evi tamir edilmemiş insanlar tezgah açsın ekmek kazansın diye imkan sağladı. Evi restore edilmiş bölge sakinlerine de evlerinde kahvaltı, gözleme ve yöresel yemek imkanı sundu. Ancak evleri restore edilenler de tezgah açtı. Ayrıca bazı ürünlerin sağlıksız olduğu, Çin malı ürünler satıldığı yönünde şikayetler geldi. Her binanın önünde satış yapılması yönünde izin verilmedi. Bir de tezgah açanlar alt kiracılar bulup rant elde etmeye başladı. Tarihi köye bir düzen getirilmeye çalışılıyor” ifadelerini kullandı.
Cumalıkızık, gelen turistlerin en popüler noktalarından biri olmasını sürdürürken, bu olumsuz durumlar turizmciler, tur operatörleri ve rehberler tarafından da gündeme alındı. Sektör temsilcileri, belediyeden 700 yıllık köye bir düzen verilmesini ve köylülerin de katılımıyla yeni projeler geliştirilmesini talep etti. Bunun yanı sıra, esnaflar belediyenin kararına karşı eylem başlattı. Birlik olarak görüşlerini ifade eden esnaflar, “Biz yıllardır bu dükkanlardan ekmek yiyoruz. Önümüzdeki tezgahlar olmazsa bizim ekmeğimiz kesilir” dedi.
Köy halkı, “Bu köyde herkesin ekmek yemesi lazım, tezgahların kaldırılması bizi zor durumda bırakır” diyerek karara karşı çıktılar. Ancak köydeki diğer esnaflar arasında farklı görüşler de dile getirildi. Cumalıkızık Köyü Kadınları Kalkındırma Derneği Başkanı Şerife Uludağ, “Kurallara uyulmazsa tarihi köyün düzeni bozulur. Belediyenin yaptığını doğru buluyoruz. Fakat komşu esnaflarımızı da gözetmeye çalışıyoruz. Halkın geçimini sağlayacağı, köyünde düzeninin bozulmayacağı, kurallı bir şekilde, yasalara uygun olarak orta yolun bulunmasını istiyorum, bu köy hepimizin” diyerek uzlaşmacı bir yaklaşım sergiledi.
