CHP’de Mutlak Butlan Tartışması Ne?
CHP’de kurultay tartışmaları gündemde kalmaya devam ediyor. 30 Haziran 2025 tarihinde yapılacak Kurultay davasına ilişkin mahkeme kararının ne olacağı merak ediliyor.
Eski genel başkan Kemal Kılıçdaroğlu’nun, tekrar partinin başına geçeceğine dair iddialar gündeme gelirken, Kılıçdaroğlu konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Mahkeme kararını ‘tanımıyorum’ demenin hukuki olarak bir karşılığı yok” ifadelerini kullandı.
Mutlak Butlan Nedir, Ne Demek?
CHP’deki mutlak butlan tartışmalarının ardından, bu terimin anlamı araştırılmaya başlandı. Peki, mutlak butlan nedir?
Mutlak Butlan Nedir?
Mutlak butlan, bir hukuki işlem veya sözleşmenin, en başından itibaren yasalara aykırı olması nedeniyle geçersiz sayılması durumudur. Bu tür işlemler, hukuk sisteminde hiç yapılmamış gibi kabul edilir; yani başlangıçtan itibaren herhangi bir hukuki sonuç doğurmaz. Geçersizliğin nedenleri genellikle kamu düzenine aykırılık, genel ahlak kurallarına aykırılık, konunun fiilen imkânsız olması veya tarafların hukuki ehliyetinin olmaması gibi ağır sebeplerdir. Mahkemeler, mutlak butlan durumunu, tarafların talebine bağlı kalmaksızın kendiliğinden değerlendirebilir.
Nisbi Butlan Nedir?
Nisbi butlan, belirli özel sebepler nedeniyle bir hukuki işlemin geçersiz sayılabileceği, ancak bu geçersizliğin sadece ilgili tarafların talebi doğrultusunda gündeme gelebileceği bir durumdur. Bu tür bir butlan, genellikle taraflardan birinin iradesinin sakatlanması gibi durumlarda meydana gelir ve hukuki işlemin geçersizliği otomatik olarak değil, ancak tarafın beyanıyla ortaya çıkar. Hata, hile veya tehdit yoluyla yapılan sözleşmeler nisbi butlan kapsamına girer. Dolayısıyla, mahkeme geçersizlik halini kendiliğinden değil, sadece tarafların başvurusu üzerine ele alır.
Mutlak Butlan Sebepleri Neler?
Kamu Düzenine Aykırılık: Bir işlemin hukuk düzeninin temel ilkelerine, hukuki istikrara ya da toplumun genel düzenine aykırı olması durumudur.
Ahlaka Aykırılık: Toplumun genel ahlak anlayışına ve etik değerlere aykırı olan hukuki işlemler geçersiz kabul edilir.
Konunun İmkansız Olması: Bir sözleşmenin konusunun objektif olarak imkânsız olduğu durumlarda bu işlem baştan itibaren hükümsüz sayılır.
Hukuki Ehliyetin Bulunmaması: Taraflardan birinin, hukuki işlem yapma ehliyetine sahip olmaması söz konusudur.
Kanunun Emredici Hükümlerine Aykırılık: Kanunun açık bir şekilde belirlediği kurallara aykırı olan işlemler geçersizdir.
Gerekli Şekil Şartlarına Uyulmaması: Kanunun bazı işlemler için zorunlu kıldığı şekil şartlarına (yazılılık, noter onayı vb.) uyulmazsa işlem geçersiz olur.
Konunun Hukuka Aykırı Olması: İlgili işlemin konusu eğer suç teşkil ediyorsa ya da hukuk dışı bir amacı varsa mutlak butlan durumu gündeme gelir.
