Türkiye’nin farklı bölgelerinde devam eden orman yangınları ile ilgili olarak, Bursa Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Burak Arıcak, Bursa’nın Gürsu ilçesinde meydana gelen yangınlar sonucunda yaklaşık bin 100 hektar büyüklüğünde, yani 1.500 futbol sahası büyüklüğünde bir alanın etkilendiğini açıkladı. Prof. Dr. Arıcak, bu alanların 10 yıl içerisinde eski haline dönebilme potansiyeline sahip olduğunu belirtti.
Sıcak hava, düşük nem ve kuvvetli rüzgârların orman yangınlarıyla mücadelede zorluklar yarattığı bu dönemde, ekipler bir yandan alevlerle mücadele ederken diğer yandan soğutma çalışmaları ve hasar tespitleri için sahada yoğun çaba gösteriyor. Bursa Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burak Arıcak, yangınların nedenleri, etkileri ve sonrasında yapılacak çalışmalar hakkında önemli bilgiler sunarak şu ifadelerde bulundu: “Yangınlarda etkili olan ağaç türleri, yanan alanlarda bulunan kızılçam ve karaçam gibi türlerdir. Gürsu’da yoğun olarak kızılçam, Orhaneli’de ise karaçam türleri bulunuyor. Bu türler, büyük orman yangınlarının çıkmasına zemin hazırlayabiliyor. Yangın başladıktan sonra da söndürülmeleri oldukça zor.”
“Alevler 700-800 metre ileriye sıçrayabiliyor”
Prof. Dr. Arıcak, orman yangınlarında hava koşullarının belirleyici bir rol oynadığını vurgulayarak, “Sıcak hava dalgası sürüyor, nem çok düşük. Rüzgâr da zaman zaman etkili oluyor. Bu durum, söndürme çalışmalarını ciddi şekilde zorlaştırıyor. Yangın anında alevlerin sıcaklığı 900 ile 1000 dereceye kadar çıkabiliyor. Alevler, 700-800 metre ileriye sıçrayabiliyor ve rüzgârın yönü de sürekli değiştiği için yangının kontrol altına alınması daha da karmaşık bir hâl alıyor.” şeklinde konuştu.
Nisan, mayıs aylarında ağaçlandırma yapılmaya başlanır
Prof. Dr. Burak Arıcak, yanan orman alanlarının anayasal güvence altında olduğunu hatırlatarak, “Ormanlık bir alanda yangın çıktıktan sonra, söndürme ve soğutma çalışmalarının tamamlanmasının ardından Orman Genel Müdürlüğü bölgede hasar tespit çalışması yapar. Bu işlemlerin ardından, yasal olarak bir yıl içerisinde yangın gören alanın yeniden ağaçlandırılması zorunludur. Bursa özelinde nisan-mayıs gibi ağaçlandırma çalışmaları başlar. İlk olarak doğanın kendi süreciyle tohumların alana taşınması ve orman örtüsünün doğal şekilde oluşması beklenir. Ardından Orman Genel Müdürlüğü tarafından tohum ve fidanla destek verilerek ağaçlandırma tamamlanır.” dedi. Ağaçlandırılan alanların tekrar orman statüsü kazanmasının zaman alacağını belirten Prof. Dr. Arıcak, “O bölge ağaçlandırıldıktan sonra tam anlamıyla bir ormana dönüşmesi 10 yılı bulur.” ifadesini kullandı.
“Yol kenarlarına dayanıklı ağaç türleri dikilebilir”
Yangına karşı dayanıklı ağaç türleriyle yanan alanların değiştirilmesinin doğru bir yaklaşım olmayacağına dikkat çeken Prof. Dr. Arıcak, “Örneğin; Karadeniz bölgesindeki ağaç türleri yangına daha dayanıklıdır ancak Bursa’da yaygın olan kızılçam ve karaçam gibi türler yangına hassastır. Bunun nedeni bu ağaçların yüksek reçine içermesidir. Ancak bu türler, bu bölgenin doğal ekosistemine aittir. Her canlının yaşaması için uygun bir iklim ve ortam vardır; bu ağaçlar da burada doğal olarak yetişir. ‘Burası yandı, buraya başka bir tür dikelim’ demek doğru bir yaklaşım değil. Getirilen tür bu iklime uygun olmayabilir. Bu nedenle, yeniden ağaçlandırma çalışmaları doğal türlerle yapılmalıdır. Ancak insan temasının yüksek olduğu yol kenarlarında, yangına daha dayanıklı türlerle bölgesel ağaçlandırma yapılabilir. Bu tür uygulamalar, ormana tampon bölge oluşturmak için faydalı olabilir.” diye ekledi.
