Avustralya Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Richard Marles ile İngiltere Savunma Bakanı John Healey, Avustralya’nın Geelong kentinde düzenlenen Savunma Bakanları Toplantısı’nda “Geelong Anlaşması” adıyla anılan Nükleer Güçlü Denizaltı Ortaklığı ve İşbirliği Anlaşması’nı imzaladı.
Yapılan ortak açıklamaya göre, bu anlaşma, AUKUS’un birinci aşaması çerçevesinde iki ülkenin gelecek 50 yıl boyunca savunma işbirliğini güçlendirmeyi hedefliyor. SSN-AUKUS sınıfı nükleer denizaltıların tasarım, inşa, işletme, bakım ve devreden çıkarma süreçlerinde kapsamlı bir ortaklık oluşturulması öngörülüyor.
BİRÇOK ALT BAŞLIK ANLAŞMADA YER ALIYOR
Anlaşma, Avustralya’nın denizaltı programı için gereken insan kaynağının ve altyapının yanı sıra düzenleyici sistemler ile tedarik zincirinin geliştirilmesini de kapsıyor. Ayrıca, liman ziyaretleri ve HMAS Stirling Üssü’nde İngiltere’ye ait Astute sınıfı denizaltının dönüşümlü konuşlandırılması gibi unsurlar da anlaşma dahilinde yer alıyor.
İki ülke, bu anlaşmanın savunma sanayisinin gelişimini teşvik edeceğini, binlerce yeni istihdam yaratacağını ve her iki ülkenin denizaltı sanayi altyapısını güçlendirerek katkıda bulunacağını belirtti.
Aynı zamanda, anlaşmanın Avrupa-Atlantik ve Hint-Pasifik bölgelerinde güvenlik ile istikrarın tesis edilmesine uzun vadede destek sağlanacağı ifade edildi.
Geelong Anlaşması’nın, Avustralya ve İngiltere’nin Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması, Güney Pasifik Nükleer Silahlardan Arındırılmış Bölge Antlaşması ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile yapılan güvenlik anlaşmaları gibi uluslararası yükümlülüklerle uyumlu olduğu vurgulandı.
AUKUS ANLAŞMASI
ABD ve İngiltere’nin teknoloji transferi ile Avustralya’nın nükleer enerjiyle çalışan denizaltı filosu oluşturmayı hedefleyen AUKUS anlaşması, Eylül 2021’de imzalanmıştı.
Ülkelerin İngilizcedeki isimlerinin kısaltmasından oluşan “AUKUS” adlı güvenlik anlaşması çerçevesinde Güney Avustralya eyaletinin başkenti Adelaide’deki tersanelerde en az 8 nükleer enerjiyle çalışan denizaltı inşa edilecek.
Anlaşmada Çin’in adı geçmemesine rağmen, üç ülkenin “artan bölgesel güvenlik endişelerine” dikkat çekmesi, işbirliğinin Pekin’in bölgedeki askeri gücünü dengelemeye yönelik bir pakt olduğu yorumlarını beraberinde getirmişti.
ABD ise haziran ayında, önceki liderlerin döneminde imzalanan milyarlarca dolarlık anlaşmayı, “Önce Amerika” politikası çerçevesinde detaylı bir şekilde gözden geçireceğini duyurdu.
(AA)
