Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Çetin Kocaefe, Prof. Dr. Yavuz Ayhan, Prof. Dr. Aslı Tuncer, Doç. Dr. Gül Yalçın Çakmaklı ve Dr. Öğretim Üyesi Ezgi Yetim Arsava’nın yürüttüğü ‘NeuroDeGene’ projesi, Avrupa Birliği’nden 2,5 milyon avro finansal destek aldı.
Proje, Türkiye ve Fransa’nın yanı sıra Almanya ve İsviçre’deki araştırmacılardan da destek almakta olup, nörodejeneratif hastalıkların genetik risk profillerini inceleyerek bireylerin bu tür hastalıkları geliştirme olasılıklarını değerlendirecektir.
‘ULUSLARARASI BİR ÇALIŞMA’
Proje koordinatörü Prof. Dr. Çetin Kocaefe, bu proje ile 18 farklı nörodejeneratif hastalığın genetik risklerini belirlediklerini ifade etti. Kocaefe, “Bu çalışma, bireylerin genetik hastalıkları geliştirme risklerini anlamalarına yardımcı olabilir. Günümüzde yaşlanan nüfus ile beraber bu tür hastalıkların görülme ihtimali artmaktadır. 2050 yılı itibarıyla Türkiye’de Alzheimer hastası sayısının 5 milyonu geçeceği öngörülüyor. Bunun önceden tanımlanabilmesi için çok uluslu bir araştırma gerçekleştirdik. Bu proje, aynı zamanda bir endüstri iş birliği projesidir ve Türkiye’den GenEra ile birlikte toplamda 5 akademik kuruluş katkı sunmaktadır,” dedi.
‘TERSİNE BEYİN GÖÇÜNÜ ÖZENDİRMEK İSTİYORUZ’
Prof. Dr. Kocaefe, Hacettepe Üniversitesi’nde var olan biyobankaların, büyük verinin yapay zeka ile analiz edilmesi açısından avantaj sağladığını belirterek, “Projemiz 36 ay sürecek. Türkiye, nadir hastalıklar açısından zengin bir ülke, ancak karmaşık genetik hastalıklar, sağlık sorunları arasında önemli bir yer tutuyor. Amacımız, dünya ile iş birliği yaparak Türkiye’deki araştırmaları sürdürebilmek ve gençleri ülkemizde tutarak tersine beyin göçünü teşvik etmek,” dedi.
‘HASTALIĞI GECİKTİRME VEYA ÖNLEME ŞANSIMIZ VAR’
Dr. Öğretim Üyesi Ezgi Yetim Arsava, beyin hücrelerinin bir kez yıkıma uğradıktan sonra yeniden yapılamayacağını belirterek, “Erken tanı ve tedavi imkanları sağlanırsa hastalara fayda sağlayabiliriz. Alzheimer gibi hastalıklarda risk altında olan bireylerin belirlenmesi ile yaşam tarzı değişiklikleri sayesinde hastalığın etkisini geciktirme veya önleme şansımız olabilir,” dedi.
YAŞLANMAK MÜMKÜN OLACAK’
Prof. Dr. Çetin Kocaefe, genetik profillerin incelenerek bir karmaşık genetik hastalığın geliştirme riski hakkında kesin bilgi edinemediklerini, ancak proje ile bu alanda önemli veri elde edilebileceğini söyledi. Kocaefe, “Bireyler risk düzeylerini öğrenerek koruyucu hekimlik yaklaşımlarıyla önlemler alabilirler. Bu sayede sağlıklı yaşlanma koşullarının sağlanması mümkün olacaktır,” dedi.
(DHA)
