Nilüfer Belediyesi tarafından düzenlenen “Tematik Buluşmalar” söyleşisinde, “Müzik, bazen iktidarın sesi olur, bazen de sessizlerin çığlığı” diyen Bursa Uludağ Üniversitesi (BUÜ) Türk Müziği Anasanat Dalı Başkanı Prof. Dr. Özlem Doğuş Varlı, müziğin toplumsal normları ve sessizliği bile siyasete dönüştüren gücünü vurguladı.
Bu ayki “Tematik Buluşmalar” etkinliğine konuk olan Prof. Dr. Özlem Doğuş Varlı, müziğin sadece bir sanat dalı değil, aynı zamanda toplumsal normları, kimlikleri ve iktidar ilişkilerini şekillendiren bir politika aracı olduğunu ifade etti.
“Müziğin Sessiz Siyaseti” temasıyla Nazım Hikmet Kültürevi’nde gerçekleştirilen söyleşiye, sanatseverlerin yanı sıra Nilüfer Belediye Başkan Yardımcısı Okan Şahin ve Nilüfer Belediye Meclis Üyesi Demirhan Aslan da katıldı. Prof. Dr. Varlı, burada müziğin duyulmayan yönleri ve toplumsal etkileri üzerine derinlemesine bilgiler sundu.
Prof. Dr. Varlı, “Müziğin salt ses sanatı olarak görülmesi, onun toplumsal etkisini gölgede bırakıyor” diyerek müziğin tarih boyunca bir politik araç olduğunu vurguladı. Müziğin toplumsal norm oluşturma, kültürel hafızayı koruma ve kimlik inşasında kritik bir rol oynadığına dikkat çekti.
Müziğin bireysel bir ifade biçiminden öte olduğunu belirten Varlı, “Müzik, bir toplumun düşünce biçimini, değerlerini, hatta iktidar ilişkilerini şekillendiren bir güce sahiptir. Bir ezgi, farkında olmadan bizi belirli bir düşünceye yaklaştırabilir. Bu nedenle müzik, toplumsal normların üretimi, dolaşımı ve meşrulaştırılmasında güçlü bir araçtır” dedi.
Söyleşide sessizlik üzerine de önemli noktalar ele alındı. Prof. Dr. Varlı, sessizliğin olumlu ve olumsuz yönlerini vurgulayarak, “Sessizlik, insanın kendinin farkına varması gibi olumlu durumları içerirken, Gazze’de yaşananlara sessiz kalınması gibi durumlarda suç haline dönüşebiliyor” ifadelerini kullandı. Ayrıca sessizliğin bazen güçsüzlerin konuşma eksikliği, bazen de tahakküme karşı bir direniş biçimi olabileceğini belirtti.
Prof. Dr. Varlı, müziğin hegemonya üretimi konusunda Gramsci ve Adorno gibi düşünürlere atıfta bulunarak, müzik aracılığıyla üretilen toplumsal normları derinlemesine açıkladı.
Prof. Dr. Varlı, müziğin toplumsal dinamiklerle ilişkisi hakkında şu sözleri sarf etti:
“Müzik, sesin sanatıdır ama bazen en derin anlam sessizlikte saklıdır. Toplumda da tıpkı müzikte olduğu gibi ses ve sessizlik yan yanadır. Bazı sesler duyulur, bazıları bastırılır. Bu durum rastgele değildir. Her sessizlik bir politik tercihin, iktidar ilişkisinin sonucudur. Müzik ise bu sessizlikle bazen uzlaşır, bazen çatışır, bazen de onu fark ettirmeden deşifre eder.”
Kendisine katılımcıların sorularını yanıtlayan Prof. Dr. Özlem Doğuş Varlı, söyleşinin sonunda Nilüfer Belediye Başkan Yardımcısı Okan Şahin tarafından günün anısına bir hediye de takdim edildi.
