CAATSA Yaptırımları Nedir?
CAATSA, ‘Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act’ ifadesinin kısaltmasıdır ve Türkçe’ye ‘ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası’ olarak çevrilmektedir.
2 Ağustos 2017’de ABD Kongresi’nde kabul edilen bu yasa, özellikle Rusya, İran ve Kuzey Kore gibi ülkelerle ilgili yaptırım mekanizmasını içermekte ve bu ülkelerle önemli ticari ilişkiler kuran üçüncü ülkeleri de hedef alabilmektedir.
CAATSA Yaptırım Maddeleri
CAATSA kapsamında toplam 12 farklı yaptırım seçeneği bulunmaktadır. Bunlar arasında:
Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara ihracat-ithalat bankası desteğinin kesilmesi,
Mal ve teknoloji ihracatı ruhsatı verilmemesi,
ABD mali kuruluşlarından kredi sağlanmaması,
Uluslararası mali kuruluşlardan kredi verilmemesi,
Mali kurumlara ABD Merkez Bankası ile doğrudan işlem yapma izni verilmemesi,
Yaptırım kapsamındaki kişi ve kurumlarla ihale ya da sözleşme yapılmaması,
Döviz üzerinden işlem yapılmasının yasaklanması,
Mali kurumlar ve bankalar arasında ödeme veya kredi transferlerinin engellenmesi,
Yaptırım kapsamındaki kişi ya da kurumların ABD topraklarında gayrimenkul sahibi olmasının yasaklanması,
ABD kişi ve kurumlarının yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlardan sermaye veya borç alışverişi yapmasının yasaklanması,
Yaptırım kapsamına alınan kişilere ABD’ye giriş yasağı getirilmesi,
Aynı işlevi üstlenen üst düzey görevlere de yaptırım uygulanması bulunmaktadır.
Halen Yürürlükte Olan CAATSA Yaptırımları
ABD, Türkiye’nin Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ve bazı üst düzey yöneticilerini yaptırım listesine almıştır. Halen yürürlükte olan başlıca yaptırımlar ise şunlardır:
SSB’ye ABD’den ihracat lisansı verilmesinin yasaklanması,
ABD finans kuruluşlarının SSB’ye 12 ayda 10 milyon dolardan fazla kredi sağlamasının engellenmesi,
SSB’nin uluslararası finans kuruluşlarından kredi almasına ABD’nin karşı çıkması,
ABD İhracat-İthalat Bankası yardımlarının yasaklanması,
SSB Başkanı ve diğer üst düzey isimlere vize kısıtlamaları ve mal varlığı blokajı uygulanması.
Türkiye, CAATSA Kapsamına Neden Alınmıştı?
Türkiye, Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi satın almasıyla birlikte CAATSA yaptırımlarının devreye sokulmasına maruz kalmıştır. Donald Trump döneminde bu yaptırımlar ertelenmişken, Joe Biden yönetimi altında CAATSA uygulamaları ise başlatılmıştır.
Bu yaptırımlar, yasada yer alan 231’inci maddeye, yani Rus savunma sanayiiyle ‘önemli ticari işlem’ yapılması gerekçesine dayandırılmıştır.
Türkiye’ye Uygulanan CAATSA Yaptırımları Kalkıyor mu?
CAATSA yaptırımları, Türkiye-ABD ilişkilerinde hala önemli bir mesele olarak öne çıkmaktadır. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD yönetimi arasındaki görüşmelerde bu konu sıkça gündeme gelmektedir.
Henüz resmi olarak kaldırıldığına dair bir açıklama yapılmamış olsa da, ABD Başkanı Donald Trump, yaptırımların kaldırılabileceğini ifade etmiştir.
