İsrail-İran’a neden saldırdı?
İsrail-İran savaşı 13 Haziran tarihinden beri sürerken, “İsrail İran’a neden saldırdı?” sorusu gündemdeki yerini koruyor. İran’ın nükleer silahlanma çabaları, İsrail tarafından büyük bir tehdit olarak değerlendirildi. İran’ın nükleer tesislerinde silah yapımına yeterli seviyeye ulaşmasının ardından, İsrail, bu faaliyetlere son vermesi amacıyla İran’a hava saldırıları düzenledi. Bu saldırılarda İran’ın kurmayları ve nükleer bilim insanları hedef alındı ve yaşamlarını yitirdi.
İran, bu saldırılara karşılık olarak, aynı gün içerisinde İsrail’e füzelerle karşılık vermişti. İran lideri Hamaney ve diğer üst düzey yetkililer, İsrail durmadığı sürece saldırıların devam edeceğine dair açıklamalar yaptı.
ABD Başkanı Donald Trump ise, “İran nükleer bomba sahibi olamaz ve müzakere masasına geri dönmeyi umuyoruz. Göreceğiz. Liderlik kadrosunda geri dönmeyecek (ölen) birkaç kişi var” şeklinde ifadeler kullandı.
Netanyahu, Hamaney ve Trump’tan açıklamalar.
Trump: ‘Hamaney’e bol şanslar.’
İsrail-İran çatışması sırasında ABD Başkanı Donald Trump’ın açıklamaları dikkat çekti. 18 Haziran’da yaptığı açıklamada, İran’a yönelik olası bir saldırıyla ilgili, “Yapabilirim de yapmayabilirim de. Kimse ne yapacağımı bilmiyor” dedi.
Trump’a, “İran’ın nükleer tesislerine saldırmaya yaklaşıyor musunuz?” sorusu yöneltildiğinde, “Bunu söyleyemem, değil mi? Bu soruyu cevaplayacağımı ciddi olarak düşünmüyorsunuz herhalde” yanıtını verdi.
İran’ın müzakere isteğine de değinen Trump, “Koşulsuz teslimiyet, benim için her şeyin bittiği anlamına geliyor. İran şu anda tamamen savunmasız, hiç hava savunmaları yok. İranlılar bize ulaştılar, onlara ‘artık çok geç’ dedim. İranlılar Beyaz Saray’a gelmeyi bile teklif ettiler, bu cesurca ama onlar için kolay değil” ifadelerini kullandı.
Trump, Netanyahu ile gerçekleştirilen görüşmeye de değinerek, “Ona devam etmesini söyledim” dedi. İran lideri Hamaney için ise “Bol şanslar” dedi.
Netanyahu: ‘İran yeniden büyük olabilir.’
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran halkına sık sık ayaklanma çağrısı yapıyor. İran’ın nükleer programının etkisiz hale getirilmesi için adımlar atılması gerektiğini vurgulayan Netanyahu, “İran yeniden büyük olabilir” dedikten sonra bu rejimin uzun süre varlık gösteremeyeceğini belirtti.
Hamaney: ‘İran teslim olmayacak.’
İran lideri Ali Hamaney ise “İran teslim olmayacak. Atılacak her saldırı ciddi ve telafisi imkânsız sonuçlar doğurur” demekte.
Trump’ın İran üzerindeki tehditlerine karşılık veren Hamaney, “İran halkı tehdit diline boyun eğmez. Ne dayatılmış bir barışı ne de bir savaşı kabul ederiz” şeklinde konuştu.
Hamaney, resmi İngilizce X hesabından yaptığı paylaşımda ise, “Siyonist düşman büyük bir hata yaptı, ağır bir suç işledi ve cezalandırılması gerekiyor” ifadelerine yer verildi.
3. Dünya Savaşı çıkacak mı? Uzmanlar değerlendirdi.
Ortadoğu’daki gerginlik dünya genelinde kaygı uyandırırken, üçüncü dünya savaşı riskine dair sorular gündeme geliyor. Bu konu, uzmanların değerlendirmelerine tabi tutuluyor.
Atom Mühendisi Tolga Yarman: “İnsanlığın yer yüzünden silinmesi demek.”
Halk TV’de canlı yayına katılan Atom Mühendisi Prof. Dr. Tolga Yarman, tehlikenin boyutlarını dile getirdi.
“Üçüncü Dünya Savaşı demek, insanlığın en az 1000 yıl boyunca yeryüzünden silinmesi demektir. Herkesi uyarıyorum, bindiğiniz dalı kesiyorsunuz” diyen Yarman, açıklamalarına şöyle devam etti:
“Bu vatan, bu bölge, bu dünya hepimizin. Bunun bilincine varmamız gerekiyor. Ötekilere ‘dur’ dememiz gerekiyor. Diyemezsek yarın neler olacağını düşünmek istemiyorum. Tüm dünya başkentlerine seslenmek istiyorum; durdurun bu metaneti, gidecek başka yerimiz yok. Ne kadar haydut, şapşal, avanak enayilersiniz siz. Siz dünyayı yönetmiyorsunuz, dünyayı batırıyorsunuz.”
“Savaşın eşliğinde dünya. İran, Çin hemen teslim olmayacaklar. Ne demişti Gazi Mustafa Kemal Atatürk; ‘Ya istiklal ya ölüm’ demişti. İnsan onuru için yaşar. Onurumuzu kaybediyorsak yaşamanın da anlamı kalmıyor. Herkesi uyarıyorum, lütfen düşünün! Yapmayın, durun. Bindiğiniz dalı kesiyorsunuz. Kendinizle birlikte dünyayı batırıyorsunuz. Allah yardımcımız olsun. Dünyanın yardımcısı olsun.”
“3. Dünya Savaşı değil ama bölgesel savaşa dönüşebilir.”
Ekonomim’den Betül Meral Sarıiz’e konuşan emekli büyükelçi Mithat Rende ve siyaset bilimci Prof. Dr. İlter Turan, savaş senaryolarını ele aldı. Rende, ABD’nin duruma müdahale edebileceğini ancak 3. Dünya Savaşı ihtimalini güçlü görmediğini belirtti. İsrail’in bu saldırıyı önceden planladığını dile getiren Rende, “3. Dünya Savaşı değil ama bölgesel savaşa dönüşebilir” görüşünü aktardı.
Bölgesel savaşın doğurabileceği ekonomik sonuçlara dikkat çeken Rende, “Petrol fiyatları ciddi şekilde arttı. Daha kötü senaryolar arasında Hürmüz Boğazı’nın kapanması, İran’ın enerji altyapısının İsrail tarafından hedef alınması veya Suudi Arabistan ile Birleşik Arap Emirlikleri gibi Körfez ülkelerinin altyapılarının İran tarafından vurulması ihtimali var” ifadesinde bulundu.
Prof. Dr. İlter Turan: ‘3. Dünya Savaşı ihtimalini güçlü görmemek gerekiyor.’
Siyaset bilimci Prof. Dr. İlter Turan, Rende ile benzer düşüncelere sahip olduğunu ifade etti. Turan, çatışmanın 3. Dünya Savaşı’na dönüşmesini beklemediğini belirtti ve İsrail’in saldırılarına uluslararası toplumdan onay bulamayacağına dikkat çekti. Turan, “İsrail, saldırıları sonlandırmak zorunda kalacak” dedi. Saldırıların ortadoğu üzerindeki olumsuz etkilerine işaret eden Turan, “Hazırlıklı olmak lazım” vurgusunu yaptı.
Öte yandan Trump ve Putin gerilimi de devam ediyor. Rusya ABD’yi 3. Dünya Savaşı tehlikesine karşı uyarmıştı.
Ortadoğudaki gerginliklerin yanı sıra, ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki gerilim de tırmanmaya devam ediyor. Trump, “Putin’in fark etmediği bir şey var; ben olmasaydım, Rusya’nın başına çok kötü şeyler gelirdi. Gerçekten kötü şeyler. Putin ateşle oynuyor” ifadesini kullandı.
Buna yanıt olarak, Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitriy Medvedev, “Ben gerçekten kötü olan yalnızca bir şey biliyorum, o da 3. Dünya Savaşı. Umarım Trump bunu anlıyordur” diyerek ABD’ye mesaj gönderdi.
