Bursa Teknik Üniversitesi’nde, gıda endüstrisinin bitkisel kaynaklara yönelmesine katkı sağlayacak yeni bir proje hayata geçirildi. Fındık küspesi proteinleri üzerinde yapılan kapsamlı incelemeler, gıda sektöründe pek çok ürünün hayvansal kaynaklar yerine bitkisel kaynaklarla elde edilebileceğini gösterdi.
BTÜ Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Araştırma Görevlisi Mahmut Ekrem Parlak’ın yürütücüsü olduğu projede, Doç. Dr. Furkan Türker Sarıcaoğlu danışmanlık yapıyor. “Fındık Küspesi Protein Fraksiyonlarının Hava-Su ve Yağ-Su Arayüzey Reolojik Özelliklerinin Belirlenmesi” başlıklı proje, TÜBİTAK’ın 1002 – B Acil Destek Programı kapsamında desteklenmeye değer bulundu. Bu çalışma ile gıda endüstrisinde hayvansal kaynakların yerini alacak bitkisel kaynakların kullanımı hedefleniyor. Mahmut Ekrem Parlak, BTÜ laboratuvarlarında yaptıkları araştırmalar sonucunda, hayvansal kaynaklardan elde edilen pek çok ürünün, bitkisel kaynaklarla da üretilebileceğini vurguladı ve bu çalışma için Türk Patent ve Marka Kurumu’na patent başvurusunda bulunduklarını açıkladı.
“Sera Gazının Azaltmak İçin Bitkisel Kaynaklar Kullanılmalı”
Projenin bitkisel kaynaklara odaklanma sebebini açıklayan Mahmut Ekrem Parlak, “Proteinler, yüzey aktif maddeler olmaları nedeniyle gıda endüstrisinde köpük, jelleştirme ajanı veya yağ ile suyu bir araya getirmek için sıkça kullanılıyor. Genellikle sanayide hayvansal proteinler tercih ediliyor. Bu tercih, sera gazı ve dolayısıyla küresel ısınmanın artmasına sanayiden çok daha fazla neden oluyor. Bu olumsuz etkinin azaltılması için bitkisel proteinlerin kullanılması artık bir zorunluluk haline gelmiş durumda. Çalışmamız ile bitkisel proteinlerin de bu amaçla yüksek verimlilikte kullanılabileceğini ortaya koymayı hedefliyoruz” dedi.
Bitkisel Proteinler Hayvansal Protein İşlevini Görüyor
Mahmut Ekrem Parlak, araştırma bulgularıyla daha önce bitkisel kaynaklardan elde edilemeyen ürünlerin artık elde edilebileceğini ifade etti. Parlak, “Gıda biliminde bitkisel kaynaklara yönelim artık zorunlu hale gelmiş durumda. Biz de fındık posasını ele alarak çalışmamızı başlattık. Fındıktaki proteinleri, sınıflarına göre ayırdığımızda gördük ki bu sınıflarda hayvansal kaynaklara göre çok daha fazla köpürme, emisyon gibi potansiyeller var. Örneğin; protein sınıflarından albümin, yumurtadan daha fazla köpürme potansiyeline sahip, prolamin kısmı da yağ ile suyu bağlamada çok iyi durumda. Her birinin kendince hayvansal proteinlerden üstün olduğunu görüyoruz. Doğa dostu, maliyet düşürücü projemizin ilerleyen dönemlerde sanayileştirilebilir hale getirmeyi hedefliyoruz” şeklinde konuştu.
Tüm Bitkisel Kaynaklar Aynı Fonksiyona Sahip
Fındık üzerinde yürütülen projeye rağmen, mercimek, fasulye gibi tüm bitkisel kaynakların benzer fonksiyonlara sahip olduğunu dile getiren Araştırma Görevlisi Parlak, çalışmanın sağladığı avantajları da aktardı. Parlak, “Hayvansal proteinlerin maliyeti oldukça yüksek. Çalışmamız ile beraber bitkisel kaynaklara yönelim olursa, maliyetler düşmüş olacak. Şu an insanlık tarihinde en fazla sera gazına ulaştığımız noktadayız. Günümüzde hayvancılık kaynaklı sera gazı salınımı, endüstrileşmeden daha yüksek. Bu sürdürülebilir değil. Bu nedenle gıda alanında hayvansal ürün kullanımın azaltılmasına ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı.
Rektör Çağlar: Proje, Akademik, Çevresel ve Ekonomik Açıdan Büyük Bir Kazanım
Proje ekibini kutlayan BTÜ Rektörü Prof. Dr. Naci Çağlar, üniversite olarak alternatif kaynaklara yönelik projeleri hayata geçirmeye önem verdiklerini belirtti. Rektör Çağlar, “Gıda endüstrisinde bitkisel kaynakların artırılması yönündeki proje, hem akademik hem de çevresel ve ekonomik açıdan büyük bir kazanım. Gıda endüstrisine yeni bir alternatif sağlayan proje ekibini tebrik ediyorum” dedi.
