23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda, İstanbul’da hissedilen deprem, kamuoyunu önemli ölçüde etkiledi.
23 Nisan 2025 tarihinde İstanbul’da meydana gelen depremin büyüklüğü 6,2 olarak belirlendi. Depremin merkez üssü, Marmara Denizi’nin Silivri açıklarında yer almaktadır ve sarsıntı İstanbul’un yanı sıra çevre illerde de hissedildi.
Depremin ardından, saat 12:51’de Büyükçekmece açıklarında 4,4 büyüklüğünde bir artçı sarsıntı kaydedildi. Her ne kadar büyük bir yıkıma yol açmamış olsa da, sarsıntı pek çok kişi üzerinde tedirginlik yarattı ve beklenen İstanbul depremi hakkında endişeleri yeniden gündeme getirdi. Uzmanlar, küçük depremlerin uyarıcı nitelikte olduğunu belirterek, vatandaşların deprem anında ne yapmaları gerektiği hususunda bilgi sahibi olmalarının kritik önem taşıdığını aktarıyor. Böyle bir durumda nasıl bir yol izlemeliyiz?
AFAD, deprem anında yapılması gerekenleri hatırlatıyor.
Deprem Anında Uyulması Gereken Kurallar
AFAD’ın resmi web sitesinde yer alan öneriler şu şekildedir: Eğer deprem anında bir bina içerisindeyseniz:
Panik yapmaktan kesinlikle kaçının.
Sabitlenmemiş eşyalardan – raf, dolap, pencere gibi – uzak durun.
Eğer bir masa altına veya büyük bir koltuk, kanepe gibi koruyucu bir eşyanın yanına girebiliyorsanız, çökme pozisyonuna geçin ve başınızı ellerinizle koruyun. Sarsıntı durana kadar bu pozisyonda kalın. Düşmemek için sabit bir yere tutunun ve koruyucu malzemeyle başınızı kaplayın.
Camlar, dış duvarlar ve kapılardan uzak durmalısınız. Sarsıntı sırasında yataktaysanız, o pozisyonda kalın ve üzerinize düşecek bir eşya yoksa bir yastıkla başınızı koruyun.
Kapı kullanımı ise, sağlam ve dayanıklı bir kapı değilse önerilmez; çoğu kapı basit yapıya sahiptir ve koruma sağlamaz.
Merdivenlere ya da çıkışlara koşmayın. Sarsıntı durana kadar içeride kalmalı, durunca dışarı çıkmalısınız. Binayı terk etmeye çalışmayın.
Araştırmalar, yaralanmaların çoğunun iç mekandaki hareket sırasında veya dışarı çıkma çabası sırasında meydana geldiğini göstermektedir.
Balkonlara veya pencerelere atlamayın, asansör kullanmayın.
Telefonlar yalnızca acil durum veya yangın alarmı bildirmek için kullanılmalı; kibrit ve çakmak yakmaktan ve elektrikli düğmelere dokunmaktan kaçının.
Elektriklerin kesilebileceği, yangın alarmlarının devreye girebileceği bilgisine sahip olun.
Eğer bir tekerlekli sandalyede iseniz, tekerlekleri kilitleyerek başınızı koruyun.
Mutfak veya laboratuvar gibi alanlarda ocak ve fırınları kapatın; dökülebilecek maddelerden uzak durun.
Sarsıntı geçtikten sonra elektrik, gaz ve su akışını kapatın; soba ve ısıtıcıları söndürün. Daha önceden hazırlanmış acil durum çantanızı alarak önceden belirlediğiniz yoldan hemen dışarı çıkın ve toplanma alanına gidin.
Unutmayın, her büyük depremin ardından artçı depremler olabilir. Bu nedenle sarsıntılar tamamen sona erene kadar hasar görmüş binalara girilmemelidir.
Artçı depremler sırasında da ana depremin yapılması gereken kurallarına uyulmalıdır.
Deprem Anında Ne Yapılmalı?
Eğer deprem esnasında dışarıda iseniz:
Açık alanda kalmayı tercih edin.
Enerji hatlarından, diğer binalardan, direklerden ve büyük ağaçlardan uzaklaşın.
Açık alanda çömelerek etraftan gelebilecek tehlikelere karşı dikkatli olun.
Deniz kıyısından uzak durun.
Yamaç altında iseniz, toprak kayması ve düşen taşlardan uzaklaşmanın yollarını arayın.
En büyük tehlike, binaların dış duvarlarının yıkılmasıdır. Depremler sırasında meydana gelen ölümlerin çoğu düşen camlar ve çöken duvarlardan kaynaklanmaktadır.
Depremde Dışardayken Ne Yapılmalı?
Deprem sırasında araç kullanıyorsanız:
Araç yürüyüş halindeyken sarsıntı olursa ve bulunduğunuz yer güvenliyse (binalardan, ağaçlardan ve direklerden uzak durarak), sağa yanaşarak durun. Kontak anahtarını yerinde bırakarak, pencereleri kapalı tutarak aracınızda kalın.
Sarsıntının geçmesini bekleyin; yol, köprü ya da rampalarda hasar olup olmadığını kontrol edin.
Normal trafikten uzak durmaya çalışın; ağaçlara, direklere ve enerji hatlarından mümkün olduğu kadar uzaklaşın. Ancak sarsıntı geçtikten sonra açık alanlarına geçin.
Eğer araç şehir içindeyse veya güvenli bir alanda değilse aracı durdurun; kontak anahtarını bırakıp açık alana geçin.
Eğer bir tünelin içindeyseniz ve çıkışa yakın değilseniz, aracınızı durdurup aşağıya inin ve aracınızın yanına yan yatarak ayaklarınızı karnınıza çekin, ellerinizi de başınızın üstüne kavuşturun.
Kapalı bir otoparkta iseniz, aracınızdan çıkmadan yanınıza yatın. Üzerinize devrilme riski taşıyan büyük yapılar söz konusu olabilir.
Depreme Metroda Yakalanırsam Ne Yapmalıyım?
Eğer metroda veya toplu taşımada iseniz:
Kesinlikle gereksiz yere metrodan veya trenden inmeyin. Elektrik çarpması veya diğer bir trenle çarpışma gibi tehlikelerle karşılaşabilirsiniz.
Trenin içinde, mümkünse sıkı bir tutunma noktası veya korkuluk bulundurun.
Metro veya tren personelinin talimatlarına göre hareket edin.
Depremde Enkaz Altında Kaldım Ne Yapmalıyım?
Kibrit veya çakmak kullanmayın.
Hareket etmeyin ve toz kaldırmamaya özen gösterin.
Ağzınızı ve burnunuzu mendil ya da kıyafetinizle kapatın.
Borulara ya da duvarlara vurarak yerinizi arama kurtarma ekiplerine bildirmeye çalışın ve ıslık çalın. Bağırmak ise son çare olarak kullanılmalı, çünkü bu tehlikeli boyutlarda toz yutmanıza neden olabilir.
23 Nisan’daki sarsıntı küçük çaplı olsa da, uzmanlara göre asıl tehlike kapıda olabilir.
Bu nedenle, deprem anında yapılması gerekenleri bilmek, sadece bireysel değil toplumsal bir sorumluluk. Doğru bilgi edinmek ve zamanında doğru refleksleri göstermek, hayata tutunmak için hayati bir öneme sahiptir!
