Bilim insanları, insan gözünün algı sınırlarını aşarak daha önce tanınmayan bir renk olan “olo”yu keşfetti. Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’deki araştırmacılar, “Oz” adı verilen yenilikçi bir yöntemle retinayı uyararak bu eşsiz mavi-yeşil tonunu beş katılımcıya deneyimlettiler. Science Advances dergisinde yayımlanan bu çalışma, göz araştırmalarında kayda değer bir ilerleme olarak değerlendiriliyor.
OZ TEKNİĞİ NEDİR?
Oz tekniği, retinada bulunan koni hücrelerini (kırmızı, yeşil ve mavi ışığa duyarlı L, M ve S konileri) bireysel olarak uyararak renk algısını yeniden şekillendiriyor. Araştırmacılar, yalnızca yeşil ışığa duyarlı M konilerini hedef alarak “olo” rengini izole etmeyi başardılar. Bu süreçte, adaptif optik koherens tomografisi (AO-OCT) tekniği ile retinanın detaylı haritasını çıkararak lazer mikrodozlarıyla belirli konileri uyardılar. James Fong, “Bu yöntem, görsel işlevi yeni bir hassasiyetle araştırmamıza olanak tanıyor,” şeklinde konuştu.
“BEYNİ YENİ RENK BOYUTLARIYLA TANIŞTIRMAK”
Oz tekniği, görsel araştırmalarda devrim niteliğinde sonuçlar elde edebilir. Bilim insanları, bu yöntemin renk körlüğü tedavisinde ya da eksik fotoreseptörleri telafi ederek tam renkli görüşü simüle etmede kullanılabileceğini dile getiriyor. Ayrıca, göz hastalıklarının etkilerinin taklit edilmesi yoluyla görme kaybını anlamak için yeni stratejiler sunuyor. Fong, bu sistemin beyin ile ilgili yeni renk boyutlarıyla tanışarak renk körü bireylerin ‘olo’ gibi renkleri algılamayı öğrenebileceğini ortaya koydu.
“OLO, ŞİMDİLİK BİRKAÇ KİŞİNİN GÖRDÜĞÜ NADİR BİR RENK”
Oz yönteminin mevcut uygulamasında bazı sınırlamalar mevcut. Katılımcılar, retinanın merkezi bölgesindeki küçük koniler sebebiyle rengi sadece çevresel görüş ile algılayabildi. Ayrıca, sistem şu anda yalnızca retinanın dar bir bölümünü hedef alabiliyor ve serbest göz hareketine izin vermiyor.
Araştırmacılar, Oz tekniğini renk körlüğü tedavisi, tetrakromasi simülasyonu ve göz hastalıklarının modellenmesi için geliştirmeyi planlıyor. Ancak Fong, bu yöntemin günlük cihazlara entegrasyonunun henüz mümkün olmadığını belirtti: “Olo, şu anda yalnızca birkaç kişi tarafından görülen nadir bir renk olarak kalacak.”
ZÜMRÜT ŞEHİR’DEN İLHAM ALAN BİR KEŞİF
Oz terimi, “Oz Büyücüsü” (Wizard of Oz) kitabında Zümrüt Şehir’deki insanların taktığı yeşil gözlüklerden esinlenmiştir. Bu yenilikçi teknik, insan görme yetisinin sınırlarını zorlayarak bilim dünyasında büyük bir heyecan uyandırıyor. Olo’nun keşfi, renk algısının ötesine geçerek görme ile beyin arasındaki ilişkiyi anlamada yeni bir kapı aralıyor.
