Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Türkiye’nin yalnızca burada bulunan tek ters lale koleksiyon bahçesine ev sahipliği yapıyor. Bahçede, ülkenin çeşitli bölgelerinden temin edilen 34 tür ile birlikte, yurt dışından alınan 4 tür olmak üzere toplamda 38 farklı tür bulunmakta. Ters lalelerin Türkiye’nin pek çok ilinden özel izinle toplandığını ifade eden Ziraat Mühendisi Meral Aslay, “Ters lalelerde kültüre alma ve ıslah çalışmaları 2006 yılından bu yana sürdürülüyor. Bu uzun soluklu çalışmalar, melez bir birey elde etmek için 4 ila 7 yıl gibi bir süre gerektiriyor. Yapılan çalışmalar sonucunda 27 adet melez çeşit adayı elde edilmiştir” şeklinde bilgi verdi.
Ters lale türlerinin büyük bir kısmının endemik olduğunu belirten Aslay, bazı türler üzerinde gerçekleştirilen toplumsal projelerin ayrıca gelecek nesillerin faydalanması amacıyla koruma altına alındığını vurguladı. Doğadan soğanlı bitki toplamak için Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü’nden (BÜGEM) izin alınarak bu çalışmaların yürütüldüğünü söyledi.
“GELECEK NESİLLER İÇİN KORUMA ALTINA ALINDI”
Erzincan’da kurulan Türkiye’nin tek ters lale genetik kaynakları bahçesinin önemine dikkat çeken Ziraat Mühendisi Meral Aslay, “Yerli ve milli ters lale çeşitlerimizin artırılması, biyoçeşitliliğimizin korunması ve doğal kaynaklarımızın sürdürülebilirliği açısından büyük katkı sağlanmaktadır. Azalan ters lale türleri, gelecek nesiller için koruma altına alınarak, ileride yapılacak bilimsel çalışmalara da kaynak oluşturacak. Toplumun bu türleri tanımasına yardımcı olup, geliştirilen çeşitlerin süs bitkisi sektöründe kullanılabilecek” açıklamasında bulundu.
Meral Aslay, ayrıca Türkiye’de bulunan ters lale türlerinin izinsiz olarak yurt dışına çıkarılmasının yasak olduğunu vurgulayarak, “Bu türlerin izinsiz toplanması ve doğanın zarar görmesi durumunda, 2025 itibarıyla uygulanacak ceza 577 bin liradır. 1986 yılında kurulan Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne bağlı 49 araştırma enstitüsünden biridir. Bahçede 2 dönümlük alanda 38 türe ait 1526 adet saksı ve 22 adet yetiştirme tavası bulunmaktadır. Uluslararası düzeyde ters laleler üzerine çok fazla çalışma yapılmamışken, ülkemizde 2006 yılından bu yana kültüre alma ve ıslah çalışmaları burada sürdürülmektedir” dedi.
“AMACIMIZ YERLİ VE MİLLİ TERS LALE ÇEŞİTLERİMİZİ ARTIRMAK”
Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürü Samet Karataş, Türkiye’de ters laleler üzerine yapılan ilk ve kapsamlı çalışmaların 2006 yılında başladığını kaydetti.
Karataş, “Bakanlığa bağlı olarak yürüttüğümüz çeşitli çalışmalar arasında sebzecilik ve süs bitkileri de yer almakta. Ters lale koleksiyon bahçesi ülkemizde tek olma özelliği taşıyor. Burada sürdürdüğümüz çalışmalar, yerli ve milli ters lale çeşitlerimizi artırmak ve süs bitkileri sektörüne hammadde sağlamak amacını gütmektedir. Aynı zamanda genetik erozyona uğrayabilecek çeşitlerin korunması da bu çalışmanın bir parçası” diyerek hedeflerini belirtti.
DUDAK UÇUKLATAN CEZA MİKTARI: 577 BİN LİRA
20 gün kadar kısa bir süreyle görülebilen ters laleler, doğal ortamlarında geniş bir alana yayılmalarına rağmen, estetik görünümleri sebebiyle en çok zarar gören doğal türlerden biridir. Bu bitkilerin sürdürülebilirliği adına projeler geliştirilirken, zarar verenlere de ciddi ceza uygulamaları yapılıyor. Ters lalelere zarar verenlere uygulanan idari para cezasının miktarı ise 577 bin liradır.
Kaynak: İHA
